FIA neden 2022 F1 kurallarının 2009'daki gibi hata olmamasını umuyor?

Yine de, yeni F1 araçları Bahreyn'de ilk rekabetçi mücadelesine çıktığında, araçların yakın mücadele edebilmesi açısından hedeflere ulaşılması bekleniyor.

Uzun vadede kurallarda bazı düzenlemeler yapılabilir ancak F1 dünyası, 2009'daki hatanın tekrarlanmasını beklemiyor. O sene de kurallarda sıfırdan başlanmış ve geçişlerin artması hedeflenmişti ancak beklenen olmamıştı.

2009'da yanlış olan neydi?

F1'de kuralların yarışların daha iyi olması için değiştirildiği son dönem 2009'du. O dönemde yeni kurallar Geçiş Çalışma Grubu'nun (OWG) çalışmalarıyla belirlenmişti. Değişiklikteki amaç yarışların iyileşmesiydi ancak yeni kurallar sonucunda bazı istenmeyen sonuçlar ortaya çıktı ve takımların kurallar için ortaya koyduğu çaba kısa sürede boşa gitmiş oldu.

Brawn BGP 001 2009 double diffuser detail view

Photo by: Giorgio Piola

2009 F1 sezonu, anka kuşunun alevlerin içerisinden yükselmesi gibi Brawn GP'nin hikayesiyle hatırlanır. O sene, kurallarda istenmeyen sonuçların başında da Brawn GP yer alıyordu.

Williams ve Toyota takımlarıyla birlikte o sene yeni isim kazanan takım, çift katmanlı difüzörle sezon öncesi testlerine damgasını vurmuştu.

Diğer takımlar, kural kitapçığında yer alan maddeleri baz alarak tasarımın yasaklanmasını talep ettiler. Ancak FIA bu tasarıma izin verdi ve herkes çift katmanlı difüzöre geçiş yapmak zorunda kaldı.

Ferrari F60 (660) 2009 front view comparison with F2008

Photo by: Giorgio Piola

2009 yönetmeliklerinin dayanağı, önceki dönemde araçların üzerinde gelişen tüm yardımcı aerodinamik parçaları azaltmaktı.

Diğer taraftan ön ve arka kanatlarda değişiklikler yapıldı. Arka kanat daralırken, diğer taraftan yükseltildi. Bu yüzden arka kanatlara yaklaşımın değişmesi gerekiyordu. Bu değişiklikle, araçların birbirlerini daha yakın takip edebilmesi umuluyordu.

Ön kanatlar ise bir önceki kurallara göre genişletildi. Bu kanatların ön lastiklerle etkileşimi arttırıldı ve değiştirildi. Aynı zamanda kanadın ortada yer alan nötr bölümü kontrol altına alınmış oldu.

Ön kanadın merkezinde yer alan 500 mm'lik nötr alanla takımların ön kanadın bu bölümünü geçmişteki gibi yere basma gücü üretmek amacıyla kullanmaması sağlanacaktı.

Ancak bu hareket dolaylı olarak günümüzde çok kullanılan Y250 girdabı olarak bilinen çözümü ortaya çıkardı. Bu, takımların aşağı yönlü akış yapılarını beslemek ve araçların genel performansını iyileştirmek için kullandığı inanılmaz derecede güçlü bir araç haline geldi.

Bu, araçların önlerindeki türbülanslı havaya karşı daha fazla hassas olmalarına neden oldu. Türbülanslı hava geldiğinde Y250 girdabı temiz havada olduğu gibi çalışmıyordu.

2009 kuralları ayrıca, takımların geliştirmek için kaynakları harcadıkları ancak hızla gereksiz hale gelen, pilot tarafından ayarlanabilen bir ön kanat mekanizması kullanmalarına izin verdi. Bu parçanın yerini 2011'de arka kanattaki DRS aldı ve bu sistem günümüzde hâlâ kullanılıyor.

Takımların büyük bir çoğunluğu, ön kanat ayarlanabilirliğini çalıştırmak için gerekli mekanizmayı kenar plakalarında sakladı ancak bu, kenar plakasının karmaşıklığının artması nedeniyle takımların o bölümü istedikleri gibi kullanmalarına engel oldu.

McLaren MP4-24 2009 front wing flap adjuster cutaway view

Photo by: Giorgio Piola

Yukarıdaki McLaren MP4-24'ün ön kanadını aşağıdaki Brawn GP BGP001 ile kıyaslarsanız, Brawn'ın tasarımında ayar mekanizmasının flapin iç tarafında yer aldığını, bunun dış tasarımda takıma daha fazla esneklik sağladığını söyleyebiliriz.

Brawn BGP 001 2009 Spa front wing

Photo by: Giorgio Piola

OWG ilk başta bargeboard'ları araçlardan kaldırmayı planlamıştı çünkü aracın o bölümü, çok fazla aerodinamik performansa sahipti. Ancak takımlar, bargeboardların kalması için lobi faaliyeti yürüttüler ve istediklerini aldılar.

McLaren MP4-24 2009 new bargeboard

Photo by: Giorgio Piola

2022 için kuralları belirlemek

2022 kuralları üzerinde yapılan çalışmalar, 2009 yılında yapılan değişikliklerin temelleri ile desteklendi.

Ancak o dönemdeki kurallar yeteri kadar açıklayıcı değildi ve bir önceki kurallara oldukça benzer şekilde oluşturuldu. Bu seneki kurallar ise sıfırdan yazıldı.

2022'de belli tasarımların tüm takımlarda aynı olacak olması, kurallarda başarılı olma şansını arttırıyor.

Yine de takımların performans bulma yolunda kurallardaki orijinal niyetlere ne kadar sadık kaldıklarını bir süre daha bilemeyeceğiz.

FIA'nın Tek Koltuklu Araçlardan Sorumlu Başkanı Nikolas Tombazis, takımların revizyona yol açan olumlu niyetin bozulmamasını sağlamak için kuralların çerçevesine yeterince zaman ve çaba harcandıklarından emin olduğunu söyledi.

F1 2022 car

Photo by: Formula 1

2009'daki başarısızlığın tekrarlanıp tekrarlanmayacağı sorulduğunda Tombazis, bu sefer her şeyin daha iyi olacağına inandıklarını söyledi.

Tombazis, "Geriye dönüp baktığımızda biraz daha farklı yapabileceğimiz iki ya da üç şey var ancak bunların neler olduğunu size söylemeyeceğim."

"2009 çalışmasında temelde çok daha az detaya inilmişti ancak o dönemde öğrendiğimiz kilit noktalar doğruydu. Araçların birbirini takip etmesini engelleyen olgunun ne olduğu ve ne yapılması gerektiğini nasıl anlayacaklarını çok iyi düşündüler."

"Ancak sonrasında başarısız oldukları nokta, kurallarda çok fazla serbest noktanın olmasıydı. Rüzgar tünelinde birkaç hafta test yapılmasının ardından, o dönemde çitin diğer tarafındaydım (bir takım adına çalışıyordum), o ana kadar düşünülen tüm iyi şeyleri tamamen reddettik."

"Kurallar öyle yazılmıştı ki, isterseniz takibi çok kolay olan ancak oldukça yavaş bir araç yapabilirdiniz. Ya da hızlı bir araç yapıp, yarışları iyileştirmek için koyulan her şeyi tamamen göz ardı edebilirdiniz."

"Bundan ders çıkarıp kuralları daha kısıtlayıcı bir şekilde hazırlamaya çalıştık. Bunu yaparken çok fazla ayrışma olmamasını umduk."

"Ancak sonunda bir iki hata yaptığımız ya da bazı düzenlemeler yapmamız gereken alanlar çıkacağından eminim." dedi.