Yorum: Yamaha ve Honda'yı bekleyen "kritik" kararlar

MotoGP'de son senelerin yenilmez ismi Marc Marquez, bir önceki yarış Tayland'da 6. premier sınıf şampiyonluğunu kazanmasının ardından, bugün de kendi evinde yarışan Honda üreticiler şampiyonasını kazandı.

Marquez, 2013'te çaylak olarak aldığı ilk şampiyonluktan bu yana sadece 2015'te şu anki takım arkadaşı Jorge Lorenzo'ya bir defa şampiyonluğu kaptırdı. Onun dışında 7 senede 6 şampiyonluk kazandı ve birçok rekoru kırma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Diğer takımlar, sürücüler, tüm MotoGP dünyası için endişe verici olan ise İspanyol sürücünün her sene daha da iyiye gidiyor olması. Bu sene Marquez sadece Amerika'da yarış dışı kaldı. O yarış dışında 10 yarışı kazanan Marquez, kazanamadığı yarışlarda ise en kötü 2. oldu...

Şu an için MotoGP'de Marquez'e ve sadece kendisinin tam manasıyla sürebildiği Honda'ya karşı mücadele edebilecek tek bir isim var gibi görünüyor, o da Petronas Yamaha SRT'nin çaylak sürücüsü Fabio Quartararo. 40 yaşındaki Valentino Rossi'nin en iyi değil, iyi günleri diyebileceğimiz günleri dahi geride kalmış gibi görünüyor, Maverick Vinales istikrarlı bir şekilde hızlı olamıyor, Ducati ve Andrea Dovizioso hem pist üstünde hem de gelişim yarışında Marquez - Honda ikilisine ayak uyduramıyor, Suzuki ve Alex Rins de keza öyle... Suzuki'nin iyi olduğu pistlerde Rins ayakta duramıyor, iyi olmadıklarında ise galibiyet mücadelesi uzakta kalıyor. KTM ise sadece Pol Espargaro'nun sürebildiği motosikletle henüz ön grubun uzağında.

Fabio Quartararo, Petronas Yamaha SRT

Fotoğraf: Gold and Goose / Motorsport Images

Quartararo ise sezonun 2. yarısında Marquez ile istikrarlı bir şekilde mücadele edebilen tek isim oldu. MotoGP'de belli yarışlarda öne çıkan motosikletler ya da sürücüler oluyor ancak onlar istikrarlı bir şekilde zirve mücadelesi veremiyorlar. Henüz 20 yaşında olan Quartararo, rakipleri karşısındaki deneyim eksikliğine rağmen Yamaha motosikletini adeta yıllardır sürüyormuş gibi kullanıyor ve her daim zirve mücadelesine ortak oluyor. Misano ve Tayland'da son anda galibiyetleri Marquez'e kaptıran Quartararo, son 6 yarışta 4 defa podyumda yer aldı.

Quartararo'nun çaylak sezonunda gösterdiği performans, gelecek adına gerçekten umut vaat ediyor. Sezonun 16. yarışı olan Japonya'da 2. olmasının ardından Quartararo, puanını 163'e çıkardı ve 66 puanlı en yakın çaylak Joan Mir'e karşı yeteri kadar fark açması sayesinde bitime 3 yarış kala çaylaklar şampiyonu oldu. Quartararo'nun ilk 16 yarışın ardından istatistikleri 4 pole pozisyonu, 6 podyum ve çaylak sürücüler içerisinde şampiyonluk. Quartararo'nun ayrıca Valentino Rossi, Cal Crutchlow, Jack Miller gibi deneyimli isimleri de geride bıraktığını, bu şekilde devam ederse şampiyonayı 3. sırada dahi tamamlayabileceğini söylemeden geçmeyelim. Tabii tüm bunları yaparken Quartararo'nun Yamaha'nın uydu takımıyla yaptığını unutmamak lazım.

Quartararo, henüz kazanamadı ancak kalan 3 yarışta bir yarış kazanabilirse, MotoGP tarihinde premier sınıfta kazanan en genç isim olacak. Bunu yapabilirse ayrıca, son 20 senedir Yamaha'nın uydu takımıyla kazanabilen ilk isim olma unvanını da ele geçirecek.

Yamaha'nın uydu takımı ile en son kazanan isim 2000 Valencia'da bunu başaran Garry McCoy olmuştu. O günden beri Yamaha 112 yarış kazandı ancak bunların hepsi fabrika takımıyla kazanıldı. Bu süreçte Valentino Rossi 56, Jorge Lorenzo 44, Max Biaggi 6, Maverick Vinales 5 ve Ben Spies 1 yarış zaferi kazandı.

Aynı dönemde Honda ise sadece uydu takımlarıyla 38 zafer elde etti. Bunlardan 12'sini Rossi, 8'ini Sete Gibernau, 5'ini Marco Melandri, 5'ünü Cal Crutchlow, 3'ünü Alex Barros ve Max Biaggi, 2'sini Makoto Tamada ve 1'ini Jack Miller ile Toni Elias kazandı.

1

Bu istatistikler, Honda'nın uydu takımlarıyla daha yakın ilişki içerisinde olduğunu, Yamaha'nın ise tam tersi fabrika takımını daha önde görerek uydu takımına aynı donanımı ve hizmeti vermediğini gösteriyor.

Yamaha'nın bu tutumunu takım patronu Lin Jarvis kabul ediyor. Jarvis, "Bu inanılmaz bir istatistik. Dürüst olmam gerekirse, Honda ile kıyasladığımızda iyi bir neden göremiyorum."

"Uydu takımına verilen materyalin seçimi her zaman müşteri ve bütçesine bağlıdır. Bu seneki uydu motosikletleri, fabrika motosikletine daha çok benziyor çünkü Petronas, Tech 3'ten daha fazla yatırım yapıyor. Farklı takımların farklı tercihleri oluyor." dedi.

Yamaha, 20 senedir Tech 3 takımına uydu takımı olarak hizmet veriyordu ancak Tech 3, geçen sene sonunda yollarını ayırarak KTM'ye geçiş yaptı. Tech 3'ten boşalan konumu ise Petronas SRT doldurdu. 

Jarvis, Petronas'ın Tech 3'ten daha fazla yatırım yaptığını söyleyerek bütçeyi işaret etmişti. Petronas SRT'nin takım patronu Wilco Zeelenberg de bu yaklaşımı yalanlamıyor.

Zeelenberg, "Biz, Yamaha'nın uydu takımı performans dengesini değiştirmek istiyoruz. Bu sene ilk defa Yamaha, 4 silindirli motorlara geçildiğinden beri 3 fabrika motosikletiyle yarışma kararı aldı."

"Tech 3 takımı kaç defa uydu takımı olarak Yamaha'dan benzer talepte bulundu? Onların talepleri hep aynıydı: maddi açıdan sıkıntı çıkarmayacak motosikletler. Onlar bu şekilde istekte bulundu ve istediklerini aldılar."

"Biz ise, mümkün olan en iyi materyali almak istedik. Öyle olunca bütçe devreye girdi çünkü bizim tercih ettiğimiz yol, daha pahalı olan yoldu." dedi.

Marc Marquez, Repsol Honda Team, Johann Zarco, Monster Yamaha Tech 3

Fotoğraf: Gold and Goose / Motorsport Images

Tech 3'ün sahibi Poncharal ise bu iddiaları kabul etmedi ve Yamaha'nın stratejik olarak kendilerini her zaman geri planda görmeyi tercih ettiğini, kendilerine yardımcı olmalarından ziyade bir engel olarak gördüklerini vurguladı.

Poncharal, "Honda, çok uzun zaman önce uydu takımlarına en iyi materyali vererek motosikletlerini daha hızlı geliştirebileceğini gördü."

"Marquez, Honda projesinin tartışmasız lideri olsa da, diğer sürücüler de motosikletin gelişimine yardımcı oluyor çünkü Marquez tüm parçaları kendi başına test edemez. Yamaha ise biz üretici değiştirme kararı alana kadar uydu takımlarını yük olarak gördü." dedi.

Yamaha'nın bu sene ilk defa yarışan Petronas SRT için orijinal planı, daha deneyimli olan Franco Morbidelli'ye A versiyon motosikleti yani 2019 Yamaha fabrika takımının motosikletine daha yakın olan motosikleti vermek, Quartararo'ya ise B versiyonu yani geçen seneki motosikleti vermekti.

Ancak sezon öncesi testlerdeki performansların ardından Yamaha, Petronas SRT'nin talebi olmasa da Quartararo'ya yeni versiyon motosiklet vereceğini açıklayarak sürpriz yaptı. Bununla birlikte Quartararo, diğer Yamaha sürücülerinden bir motor daha aza sahip olacağı için Tayland yarışına kadar devri 500 rpm kısılmış motorlarla piste çıktı. Tayland yarışından itibaren, artık yeterli olacağı için motor devri normal duruma getirildi.

Quartararo, henüz Yamaha ana takımının bir parçası olmasa da şimdiden yerini sağlamlaştırdı diyebiliriz. Yamaha'nın sezon başında Quartararo'ya vermiş olduğu hak, takımın haklı olduğunu gösterdi ve geleceğini şimdiden şekillendirmeye başladı.

 

Yamaha'nın şampiyon sürücüsü Rossi, MotoGP'de desteklediği Bagnaia ve Morbidelli gibi isimler olmasına rağmen takımının Quartararo'yu her ne pahasına olursa olsun elinde tutması gerektiğini söylemişti.

Rossi, "Onun çok hızlı olmasını bekliyordum çünkü alt kategorilerde her zaman çok hızlıydı ama kimse bu kadar hızlı olmasını beklemiyordu."

"Son derece özel bir şey yaptı ve sanırım gelecek yıl herkes Quartararo'yu kendi motosikletinde görmek istiyor ve elbette Yamaha çılgın değilse Quartararo'yu 2021'de motosikletinde görmek isteyecek."

"Gerçekten çok hızlı ve güçlü bir sürücü. Hiç hata yapmıyor."

"Yamaha'yı gerçekten çok iyi sürüyor, çünkü çok düzgün ve bence frenlemede çok güçlü çünkü motosikleti çok iyi durdurabiliyor." demişti.

Rossi aslında kendisinin zamanında yaptığı gibi Yamaha'nın talihini değiştirebilecek isim olduğunu düşünüyor olmalı. 

Rossi'nin Honda ile 3 şampiyonluk kazanmasının ardından 2004'te Yamaha'ya geçmesi, takım için dönüm noktalarından birisi olmuştu. Honda, 1994 ile 2003 yılları arasında 10 şampiyonluğun 9'unu kazanarak baskın bir dönem geçirmişti. Ancak Rossi'nin ve şef mühendis olarak Masao Furusawa'nın katılmasıyla takım, tamamen Rossi'nin tarafına odaklandı. Bu strateji haklı çıktı çünkü Rossi, Yamaha'daki henüz ilk senesinde şampiyon oldu.

Poncharal, "2004'te Yamaha ile şampiyonluk mücadelesi verebilecek tek isim Rossi'ydi, bu yüzden tüm takım ona odaklandı. Bunun o dönemde doğru taktik olduğu kanıtlandı. Ancak onun dönemi de artık geride kaldı ve değişiklik yapmak zorundalar." diyerek takımın yeni bir isme odaklanması gerektiğini işaret etti.

Yarış galibi Valentino Rossi

Fotoğraf: Gold and Goose / Motorsport Images

Rossi son senelerde hem motosikletin istediği seviyede olmaması, hem de yaşının ilerlemesi nedeniyle artık gençler kadar hızlı değil. Evet, zaman zaman hızlı yarışlar çıkarıyor olsa da istikrarlı bir şekilde galibiyet ya da podyum mücadelesi verebileceği noktanın artık çok uzağına düşmüş durumda. En azından alınan sonuçlar bunu gösteriyor. Rossi en son zaferini 2017 Hollanda yarışında alırken o dönemden bu yana istikrarlı bir şekilde podyum mücadelesi vermenin de gerisinde kaldı.

Dile kolay, 40 yaşındaki efsane tam 20 senedir MotoGP'nin en üst sınıfında mücadele ediyor ve şu ana kadar 339 yarışa çıktı. Rossi, kabullenmesi zor olsa da en son şampiyonluğunu 2009'da kazandı, yani üzerinden 10 sene geçti.

Rossi'nin Yamaha'da aldığı 4 şampiyonluk ve şampiyonluk mücadelesi verdiği yılların hatırına kendisine hem seçim konusunda hep öncelik tanındı ancak bu saatten sonra Yamaha'nın, geride kalan yılları bir kenara bırakıp geleceği için karar vermesi gerekiyor. Rossi'nin 2020 için anlaşması var ve gelecek sene de mücadeleye devam edecek. En azından şu ana kadar aksi yönde bir açıklaması olmadı.

Yamaha'nın bu durum karşısında Quartararo'yu elinde tutması ve gelecekte başarılar elde edebilmek adına gelecek sene onu fabrika takımı sürücüsü olarak görüp her açıdan en iyi hizmeti vermesi gerekiyor. MotoGP'de hem hızlı, hem de istikrarlı bir sürücü bulmak pek kolay değil. Bu açıdan Yamaha, çaylaklık dönemini çok hızlı bir şekilde geride bırakan bu hızlı sürücüyü uydu takımında olsa dahi şampiyonluk için desteklemesi gerekiyor.

Hızlı olan sürücüler tam manasıyla desteklendiğinde neler yapabildiklerini geçmişte gösterdiler. Rossi, Yamaha'daki ilk döneminde, Marquez Honda ile MotoGP'ye girdiği çaylaklık yılından itibaren bunu en iyi şekilde gösteren isimler oldular. Son senelerde MotoGP'ye çok sayıda çaylak isim girse de, hız ve istikrar açısından benzer etkiyi gösteren başka sürücü olmadı. Şimdi sıra Yamaha ve Quartararo'da olabilir.

Tek ayak yarışan Honda...

Marc Marquez, Repsol Honda Team

Fotoğraf: Gold and Goose / Motorsport Images

MotoGP'de bir diğer önemli karar vermesi gereken taraf da Honda olacak. Honda, Marquez'in üstün formu ile pilotlar ve üreticiler şampiyonasında başka bir sürücünün yardımına ihtiyaç duymadan şampiyonlukları kazandı. Takımlar şampiyonası açısından ve aynı zamanda performans dengesi açısından ise çok anormal bir dönem geçiriyor.

Japonya GP'de Marquez'in aldığı zaferle Honda, üreticiler şampiyonasında şampiyonluğunu ilan etti ve 25. kez bu kupayı kazandı. Üreticiler şampiyonasında her yarışta üreticinin en yukarıda yer alan sürücüsünün puanı dikkate alınıyor. Marquez, bu sene yarış dışı kaldığı Amerika yarışı dışında aldığı 10 zafer ve 5 ikincilik ile en iyi Honda sürücüsüydü toplam 350 puan kazandı. Marquez, Lorenzo ve Crutchlow'un yarış dışı kaldığı Amerika'da 10. olan LCR Honda sürücüsü Nakagami'nin kazandırdığı 6 puan ile Honda, Japonya'da 356 puana çıkarak 270 puanlı Ducati önünde şampiyonluğunu ilan etti.

Takımlar şampiyonasında ise durum tamamen farklı. Ducati, Dovizioso ve Danilo Petrucci'nin aldığı sonuçlarla 400 puana çıkarken Repsol Honda, 383 puan ile ikinci sırada bulunuyor. 383 puanın 350'sini Marquez kazanırken, Lorenzo'nun takımına katkısı sadece 23 puan oldu. Kalan 10 puanı, Lorenzo'nun yokluğunda yarışan Stefan Bradl kazandırdı.

Repsol Honda'nın 2019 için Marquez'in yanına Lorenzo'yu getirdiğini duyurması büyük heyecan uyandırmıştı ancak bu heyecan, çok geçmeden yerini kabusa bıraktı. Marquez'e göre hazırlanmış motosikleti sürmekte zorlanan ve bir türlü sakatlıklardan tam manasıyla kurtulamayan Lorenzo, bu sene kariyerinin en kötü dönemini geçiriyor. Lorenzo, Yamaha'da aldığı şampiyonlukların ardından Ducati'ye geçtiğinde de zorlanmıştı ancak Honda'da yaşadığı sıkıntı, Ducati'yle kıyaslanmayacak kadar fazla.

Lorenzo, motosikleti kendi isteğine göre ayarlamak için Japonya'daki fabrikaya kadar gitse de değişen pek bir şey olmadı. Sene ortasında yaşadığı sakatlığın ardından Lorenzo'nun her yarış daha iyiye gitmesi bekleniyordu ancak tam tersi oldu ve Lorenzo sadece ön gruptaki rekabetçi gruptan değil, orta gruptan dahi koptu ve son sıralar için mücadele ediyor.

Lorenzo'nun Honda ile bir senelik daha anlaşması bulunuyor. Sene ortasında Lorenzo'nun Pramac Ducati'de Jack Miller'ın yerine, Miller'ın KTM'de Johann Zarco'nun yerine, Zarco'nun da Honda'da Lorenzo'nun yerine geçebileceği bir seçenek ortaya çıkmıştı ancak Lorenzo bu seçeneği istemedi ve Honda'daki anlaşmasına sadık kalacağını söyledi.

Jorge Lorenzo, Repsol Honda Team

Fotoğraf: Gold and Goose / Motorsport Images

Peki bu durum ne kadar sürebilir? 3 kez şampiyon olan bir sürücü, daha ne kadar bu şekilde son sıralarda mücadele etmeyi kaldırabilir ya da her alanda şampiyonluk mücadelesi veren Honda, adeta bir hayalet gibi sadece pist üstünde dönüp duran ve yarış sonucunda listenin sonlarında yer alan sürücüye ne kadar tahammül edebilir? 

Honda takım patronu Alberto Puig, bu konuyla alakalı, "Umarım Jorge, hem takımlar hem de üreticiler şampiyonluğunu kazanmamıza yardımcı olabilir."

"Bu yarış ile sene sonu arasında Jorge'nin ne kadar geliştiğini, 2020'ye nasıl baktığını görmek istiyorum." 

"Ona yardımcı olmaya çalışıyoruz ve elimizden gelenin en iyisini yapıyoruz ancak sürücü ile motosiklet arasında bir orta yol bulunmalı. O, bunu bulmakta zorlanıyor."  demişti.

Peki Lorenzo, Honda'nın beklentisi karşısında neler yapıyor? Motosikletine güvenmeyen bir sürücünün, geride kalan bu kadar yarışın ardından bir gecede iyileşmesi pek mümkün değil. İşin kötüsü durum gittikçe daha da kötüye gidiyor olması.

Honda, 2020 motosikletini sürüşü daha kolay hale getirme konusunda söz verse de, ortada Marquez gibi bir gerçek var. 16 yarışın 10'unu kazanan ve 5'inde 2. olan daha genç bir sürücü varken, yani mevcut motosikletle gayet iyi iş çıkaran bir sürücü varken çok fazla değişiklik yapmak da pek mantıklı görünmüyor.

Lorenzo, güvendiği motosikletlerle çok iyi iş çıkarmış iyi bir sürücü. Kariyeri boyunca 68 yarış galibiyeti, 69 pole pozisyonu, 152 podyum ve 5 dünya şampiyonluğu yaşayan bir isim tabii ki yabana atılmamalı ancak Lorenzo 32 yaşında ve bu saatten sonra Honda'ya daha genç ve daha başarılı takım arkadaşından katabileceği fazla bir şeyi yok.

Bu kadar başarının ardından Honda'da geçirdiği bir kötü sene, motosikleti ile uyum sağlayamadığı için kabul edilebilir olabilir ancak Lorenzo bu şekilde devam edip gelecek sene de benzer durumda olursa, o zaman aynı hatayı ikinci kez yapıp başardığı her şeyi silip atabilir.

MotoGP'nin en önemli takımlarından olan Honda, şu ana kadar Lorenzo'yu iki senelik anlaşmasından erken göndereceği yönünde bir açıklama yapmadı ancak muhtemelen kendisinden Zarco'nun KTM'ye yaptığı gibi bir jest bekliyor olabilir.

Johann Zarco, LCR Honda

Fotoğraf: Team LCR

Böyle bir ihtimale karşı Honda, kendi kozunu şimdiden oynamaya başladı ve KTM ile yollarını ayıran Zarco ile sezonun son 3 yarışı için anlaşma yaptı. Honda'nın bu adımı, Lorenzo'yu baskı altına almak için atıyor olması da ihtimaller arasında.

LCR Honda'nın Japon sürücüsü Takaagi Nakagami, omzundaki sakatlık nedeniyle artık devam edemediği ve gelecek sezona kadar iyi olmak istediği için ameliyat olma kararı aldı. Bunun üzerine Nakagami'nin yerine yarışması için Zarco ile anlaşmaya varıldı. Zarco, gelecek sene Yamaha'da test pilotluğu teklifini reddederek Honda'nın bu teklifini kabul etti.

LCR Honda'da Cal Crutchlow ve Nakagami'nin gelecek sene için de anlaşması bulunduğu için Zarco Honda'da devam edecekse ortaya tek bir ihtimal kalıyor. O da Repsol Honda'da Lorenzo'nun doldurduğu koltuk.

Zarco'nun sezonun son 3 yarışında LCR Honda'da göstereceği performans, hem kendi kariyerinin devamı, hem de Lorenzo'nun kariyeri açısından belirleyici olacak gibi. Eğer Zarco iyi performans gösterebilirse, Honda Lorenzo'nun son kararına bakmaksızın gerekli tazminatı ödeyip yasal süreci kabullenerek İspanyol sürücüyle yollarını ayırabilir.

Sebebi her ne olursa olsun, iki şampiyon sürücünün mücadele ettiği bir takımda 16 yarış sonunda birisinin 350, diğerinin 23 puan alması kesinlikle kabul edilebilir bir durum değil. Bunun için birilerinin önemli bir karar vermesi gerekiyor.