Görüş: Motorsporlarında gelecekte bizi nasıl araçlar bekliyor?

“Her zaman en güzel görünen tasarımdan çok, iyi bir tasarım yapma fırsatınız vardır."

Bu cümle halk arasında yankı uyandıran bir ifade. Söyleyen kişi, Peter Stevens, McLaren F1 yol otomobilleri ve Jaguar XJ220 gibi ikonik otomobilleri tasarlayan isim. Subaru Impreza WRC ve Le Mans kazanan BMW V12 LMR araçlarının tasarımında yer alan Stevens'ın sporda da iyi bir geçmişi var.

Formula 1'de yeni burun kurallarının gelmesiyle çok sinirlendiğimiz zamanda benimle(Charles Bradley) iletişime geçti, ben de ona öfkesini dışa vurması için konuşma fırsatı verdim. Stevens, F1 araçlarının performansta en üstün noktada olmanın yanında olabildiğince de güzel görünmesi gerektiğini savunuyordu.

Onun gibi ben de sporun zirvesinin tasarımda mükemmelliği yansıtması gerektiğine inanıyorum. İş aerodinamiye geldiğinde F1 bu alanda rakipsiz.

Teknik analizcimiz Giorgio Piola'nın nezaket edip, kanatlar, yönlendirme kanatçıkları ve maymun koltukları ile ilgili son güncellemeleri bizimle paylaşması harika bir şeyken, bence sporda görsel olarak hâlâ eksik bir şeyler var.

“İyi tasarım işi geliştirebilir”

Yakın zamanda 1990'lı yılların sonlarında Jordan'ın havalı dış tasarımlarını(bunlara Benson & Hedges yerine kullanılan yılan tasarımı da dâhil) yapan Nick Downes ile konuştum. O da DNA'sında risk almanın olduğu bir sporda F1'in tasarımda risk alma konusunda çekingen davranmasının yarattığı ironiyi vurguladı.

Downes'un yarış dünyasına girişi, Bernie Ecclestone ve F1 takım patronlarına 30 yıl önce yazdığı mektupta "iyi tasarımın işleri geliştirebileceğini" söylemesiyle olmuş. Bu düşüncenin bugün de geçerli olduğunu düşünüyorum. Unutmadan, Bernie'ye bunu sordum ve bana 'uçan' F1 logosunu Nick'in tasarladığını söyledi.

Formula 1, 2009 yılında araç tasarımında yeniden başlatma düğmesine bastığında -büyük ön kanatlar, küçük arka kanatlar ve yasaklanan ufak aero parçaları- fark yaratacak kadar cesur olduğunu kanıtlamıştı.

Fakat tüm bu aero eklentilerinin geri dönüşüyle görünüm yine karışıklık ve kaosa sürüklendi.

Prototip araçlar, konseptleri yansıtmalı mı?

Sporun bir başka zirve noktası olan Dünya Dayanıklılık Şampiyonası'na da (WEC) bir bakın. Bu seride en üst sınıf olan LMP1 araçları F1 makinelerinin kapalı kokpitli hâlini andırıyor.

Elbette, aero da çok önemli bir konu. Bu anlamda giderek daha iyi görünüyorlar, ama sizce de biraz çirkin değiller mi? Daha önce hiç C Grubu araçların sade zarafetinden bu kadar uzak olmuşlar mıydı?

Özellikle de kuzenleri şık GTE araçlarıyla karşılaştırıldığı zaman. Örnek olarak Porsche 919 Hybrid ve 911 RSR'ye bir bakın.

Tabii ki, bir prototipin tüm amacı yol otomobillerine teknoloji üretmek için bir Ar&Ge platformu oluşturmak. Peki sporun aynı zamanda görünüş konusunda da cesur ve deneysel olması gerekmez mi? Otomobil fuarlarında gördüğümüz fütüristik tasarımlarına bir bakın; burada da etkili olmaları gerekmez mi?

Öte yandan 911, sayısız kez yenilenen ikonik bir tasarım. Buna rağmen zamana karşı durmayı başardı ve eşsiz görünüyor. Şaşı bile olsanız 911 tasarımını bir Corvette, Aston Martin Vantage veya Ferrari 488'den ayırt edebilirsiniz.

NASCAR'da, F1 ve LMP1'den çok daha farklı bir bakış açısıyla karşı karşıya duruyoruz. Araç şekline baktığımızda, yol otomobillerine benzeme konusunda GTE spor otomobilleri seviyesinde bir seriden bahsediyoruz.

Yarış araçlarının 'fabrika çıkışı' doğası, bize üreticilerin araçlarını yarış dünyasına sokmak için seri üretim platformalarının olduğunu anlatıyor. Ön ızgara ve oyuklar gibi tasarım izleri, üreticiden üreticiye değişebilen şeyler. 

Sonuç

Motorsporlarının en üst seviyesinde uzun süredir işlevselliğin sözü geçti. Artık bunun biraz geri çekilmesinin zamanı gelmedi mi?

Tasarımcıların daha güzel şekil ve yüzeyler ekleyebileceği alanların yarış otomobillerinde aero takımının dokunamayacağı yerler olması gerekiyor mu?

Bazı tasarımcılardan 2030 yılına bir bakış atmalarını istedik ve onlara sporun hiçbir kısıtlama olmadığı takdirde 15 yıl sonra nasıl görünebileceğini bize göstermelerini rica ettik.

Aşağıdaki F1, LMP1 ve NASCAR serilerinde geleceğin konseptlerine bir göz atın.

Daha iyi mi? Daha kötü mü? Karar sizin...

2030 F1 aracı konsept tasarımı

2030 LMP1 aracı konsept tasarımı*

2030 NASCAR aracı konsept tasarımı

*Mark Hostler, LMP1 tasarımı ile 2017 yılındaki Michelin Tasarım Yarışması'na katılmıştır. Kendisi Stafforshire Üniversitesi transportasyon tasarımı mezunudur.