Yeni kurallar F1'i sonsuza dek nasıl değiştirebilir?

F1 takımları, geçtiğimiz hafta "Yeni Anlaşma" başlığı adı altında hazırlanan kural değişikliklerini onaylamışlardı. Bu anlaşma içerisinde şasi, motor, sportif ve finansal önemli değişiklikler yer alıyordu. Tüm takımlar, FIA'nın öncülüğünü yaptığı bu değişiklikleri onaylamışlardı. Değişikliklerin gelecek seneden itibaren hayata geçmesi için bugünkü Dünya Motor Sporları Konseyi'nde onaylanması gerekiyor ancak takımların anlaşmalarının ardından bunun prosedür gereği yapıldığı biliniyor.

Son haftalarda tartışmalar büyük ölçüde 175 milyon dolar olarak belirlenen bütçe sınırının 145 milyon dolara düşürülmesi tartışılsa da, yeni anlaşma sonucunda gerçekleşecek değişiklikler, sporun geleceğini ve şeklini değiştirecek adım olarak görülüyor.

Bütçe sınırı seviyesi, özellikle büyük F1 takımlarının küçülmesine neden olacak. McLaren'ın bu hafta yarış takımından bütçe sınırına uyabilmek için 70 civarında personelin çıkacağını açıklaması F1'de gelecek 6 ay içerisinde birçok çalışanın işini kaybedeceği manasına geliyor.

Motor üreticileri ise yıllar önceki duruma geri dönecekler. V8 motorların son senelerinde gelişim giderlerini kısmak için motorların gelişimi durdurulmuştu. 2021 ve 2022'de üreticilerin sezonu tek bir versiyon motorla tamamlamaları planlanıyor. 2023 ve sonrasında ise motorların tamamen dondurulması hedefleniyor. 2025'te ise yeni motor formülüne geçilmesi bekleniyor.

Motor gelişim giderleri normalde takımların bütçe sınırı içerisinde yer almıyordu. Bu değişiklik, tüm motor üreticileri tarafından memnuniyetle karşılandı.

Renault F1 takım patronu Cyril Abiteboul, Motorsport.com'a yaptığı açıklamada, "Motorun tarafında gerçekleşen çılgın gelişim yarışında zorlamayı başardık ancak motor için yaptığımız harcamalar gerçekten inanılmaz seviyede. Sonunda bu durum değişiyor." demişti.

Ancak Formula 1'i değiştirecek şey gelişim yarışını durdurarak harcamaları kontrol etmek olmayacak. F1'deki yeni düşünce yapısı sporun geleceğini değiştirecek gibi görünüyor.

Yıllardır Formula 1'de alışılagelmiş bir durum söz konusuydu. En iyi performans gösteren takımlar, en çok ödülü alan takımlardı. Küçük takımlar ya da spora yeni giren takımlar pek düşünülmüyordu.

Hem finansal, hem de politik hamlelerle büyük takımlara verilen destekler sonucunda F1'de iki basamaklı bir mücadele ortaya çıktı. Red Bull, Mercedes ve Ferrari'nin oluşturduğu grup, büyük ölçüde diğer takımlar için ulaşılamaz seviyeye geldi.

Liberty Media'nın 2021 için planladığı ancak 2022'ye sarkan kural değişiklikleri, bu durumun önüne geçmeyi planlıyordu.

Ancak koronavirüs sonrası ortaya çıkan durumda, tüm takımlar geleceklerini garantiye almak için farklı düşünmeye başladılar ve bu konuda ortak kararlar almaya başladılar. Bu kapsamda FIA'ya hızlı değişiklikler yapabilmesi için onay verildi.

Yeni Anlaşma kapsamında bütçe sınırının 145 milyon dolara düşürülmesinin kabul edilmesinin yanında aerodinamik gelişim handikap sisteminin devreye girmesi ve açık kaynak parçaların kullanılması kabul edildi. Aerodinamik gelişim handikap sisteminde öndeki takımların rüzgar tünelini ve CFD teknolojisini daha az kullanması hedeflenirken tam tersi arkada olan takımların daha fazla kullanmasına müsade edilecek. Bu, birkaç ay önce hemen hemen düşünülmez bir değişiklikti.

Bu tür değişiklikler tabii ki bir anda Williams gibi eski dünya şampiyonlarının tekrar kazanmasını sağlamayacak ya da en iyi beyinlerin yine en iyi araçları hazırlamasının önüne geçmeyecek ancak en azından F1'in gelecek yıllarda kolay tahmin edilebilir sezonlar ya da yarışlara sahip olmasının önüne geçecek.

Formula 1 dünyasından bir ismin söylediği gibi, takımların ve patronların bireysel olarak iyi olmak yerine spor olarak iyi olmak için ilk defa farklı düşünmeleri açısından yeni anlaşma önemli bir ilk adımdı.

Aero handikap ve açık kaynak sistemi çalışırsa, takımlar arasındaki farkları azaltmak ve rekabet seviyesinin her zaman yüksek olması için başka ne tür değişiklikler yapılabilir?

Bu tür ortak alınan kararların F1'i öldüreceğini düşünmemek, tam tersi daha özel hale getireceğini düşünmek gerekir.

Geçen sene Carlos Sainz, MotoGP'nin üretici takımları alt sıra takımlarına "imtiyaz" verilmesi kuralı için nasıl ikna ettiğinden bahsetmişti. MotoGP'de belli seviyede olamayan takımlara daha fazla test yapmaya ve daha fazla güncelleme getirmelerine izin veriliyor.

Sainz, "Zirvedeki takımlar ilk başta buna şüpheyle yaklaşmışlardı ancak artık her zamandan daha mutlular çünkü hâlâ kazanıyorlar ancak artık daha fazla kişiye karşı mücadele edip daha fazla kişiye karşı kazanıyorlar."

"Bu durum üreticileri ve markayı daha güçlü kılıyor çünkü daha fazla markaya karşı mücadele ediyorlar. Bu iyi bir örnek ve F1'in geleceğinde de bunu görmek istiyorum." demişti.

Bu tür umutlar yakında cevaplanacak ve muhtemelen verilen cevaplar gelecekte farklı bir F1 olmasının kapılarını açacak.

Yeni kurallar için Abiteboul, "Biz bir spordayız ve birbirimize karşı mücadele veriyoruz. Bunu reddedemem. Bu kalması gereken bir şey."

"Ancak takımların biraz daha fazla ortak hareket etmesi, bu kriz döneminde ders çıkarabileceğimiz şeylerden birisi. Özellikle şirketler ve milletler arasında daha fazla işbirliği görmek isteyen genç taraftarlar için F1'deki bu işbirliği iyi bir haber olabilir. Yeni Anlaşma'da, bu tür bir taslak hazırlayabiliriz." demişti.