Yeni egzos sistemi incelemesi

Sistem
Takımların burada yola çıkış noktaları aynı; aracın altındaki havanın hızını artırarak downforce'u artırmak. Buradaki en önemli çözüm zeminin altındaki havanın olabildiğince hızlı bir şekilde otomobili terketmesi. Bu hava ne kadar hızlı olursa difüzörler o kadar işe yarar ve daha fazla downforce sağlar.

Daha önceden, pilotla motor arasında lineer ilişki olduğu dönemlerde bu sistemler gündemde değildi çünkü gaz devresi dışında hava akışı dururdu. Ancak şu anda hava akışı ayarlanabilir olarak sürekli ve takımlar egzoz sistemleri üzerinde çalışıyorlar. 

Trend
Peki bu sistem şu anda neden bu kadar önemli oldu? Kurallardaki açıklık ile kullanılan çift katmanlı difüzörlerin yasaklanması ile takımlar belirli ölçüde kaybettikleri downforce'u yeniden kazanmak istiyorlar.
 
Geçen sene Red Bull'un egzoz sistemini bu amaç için kullanmasından beri bütün takımlar bu trendi takip ettiler. Takımlar sadece egzoz sistemlerini değiştirerek araçta ne kadar önemli değişiklik yapabileceklerini farkettiler. Kış boyunca takımlar egzoz gazını farklı şekillerde kullanarak aynı amaç için çalıştılar.
 
Renault'nun bulduğu çözüm Red Bull'unkinden oldukça farklı. Çünkü Renault egzozu ön sidepodun köşesinden içeriye vererek zeminin o bölgesindeki akışı hızlandırdı ve böylece difüzörü daha fazla beslemeyi amaçladı. Red Bull ise arka tekerler arası alandaki havayı daha hızlı atmaya odaklanmıştı. Amaçları aynı ancak sistemler tamamiyle farklı.
 
Egzoz borularını kullanarak yol tutuşunu çok daha fazla artırabilirsiniz, ancak motordan gelen havanın kütlesi ve hızı göz önünde bulundurulursa bunu küçük bir alan için geçerli olur. Bu sistem bütün zemin boyunca akan havayı hızlandırmaz.
 
Performans
Bu sistemlerden belirli oranlarda yol tutuşu sağlanıyor, ancak kesinlikle çift katmanlı difüzörden sağlanan ile kıyaslanamaz. Bu sisteme yaklaşmak için bile çok gelişmiş bir sisteme sahip olmalısınız. Şu anda çok iyi çalışan çözümler en fazla tur başına saniyenin onda ikisi kadar fark eder. Bu da 20 kgf Downforce anlamına geliyor. Bu sistemlerden daha fazlasını göremiyoruz, ne Renault ne de başka takım görüyor.
 
Bazı takımların daha gelişmiş bir sistem üzerinde çalışıyor olması bana hiç şaşırtıcı gelmez, bütün zemin boyunca akışı hızlandıracak bir sistem mesela. Sadece bir egzoz borusununun dışnda 40 cm'lik alandan bahsediyorum. Dürüst olmak gerekirse bu göründüğünden daha gelişmiş bir mühendislik gerektiriyor.
 
Yol Tutuşu
Downforce sabit olduğu sürece her zaman yararlıdır. Daha önceden söylediğim gibi modern motorlarda frenleme esnasında gaz sistemi tamamiyle devre dışı kalmayabiliyor, Böylece egzoz tabanlı aerodinamik sistemler frenleme esnasında normalin %50'si kadar çalışıyor.
 
Şurayı anlamamız önemli ki Renault ve Red Bull aynı amaç için farklı bölgelerden saldırıyorlar, Renault'nun önden ve Red Bull'un arkadan saldırmasından söz etmiyorum;
 
Renault'nun sisteminde ön köşedeki hava akımı zeminde daha fazla downforce sağlıyor. Red Bull ise zeminin altından daha hızlı hava çekerek aynı şey için uğraşıyor. Her iki takımın da dramatik bir problemle karşılaşacağını düşünmüyorum çünkü motoru aracın davranışına göre ayarlayabilirler. Örnek olarak Renault'nun sistemi frenlemede merkezi öne kaydığı için aracı normalden fazla hassas yapabilir, ancak motoru ayarlayarak burada gazın oranını değiştirebilirler.
 
Sonuç olarak bu sistemler yol tutuşunda değişim yaratacak, ancak diğer sistemlerle karşılaştırıldığında sanıldığı kadar önemli de değil, örnek olarak ön veya arka kanat kadar etkisi yok.
 
Konsept
Tasarım olarak Renault'nun çok daha karmaşık olduğunu söyleyebiliriz, ısınma sorunu yaşamamaları için birçok farklı materyal kullanılıyor, aynı şekilde egzozu sabit tutmak ve motora sorun oluşturmamasını sağlamak için.
 
Bunun karmaşık olduğunu söyleyebiliriz, burada esneklik miktarını ölçerken çok dikkatli olmak gerekiyor. Renault başka bir sistemi alarak modifiye etmedi, tamamiyle özgün bir tasarım yarattı. Şu anda başka takımın bu sistemi oturtması kısa sürede olacak bir iş değil. Bunun en iyi çözüm olduğundan şüpheliyim; şahsen ben getirisi o kadar fazla olmadığı için aracın başka bölümleri üzerinde yoğunlaşırdım.
 
Tabi bu konseptin birçok riski de var. Isınma sorunu bunlardan en büyüğü, karoserin tutuşma riskini dahi düşünmek gerekiyor. Bu sebeple testlerde birçok farklı çözüm gördük. Testlerde ısınma sorunuyla başı belada olan McLaren'in aracın merkezine odaklanarak yaptığı sistemde verim çok iyi değildi.
 
Takımların ne durumda olduğunu yorumlamak hiç kolay değil çünkü kimse "Ben bugün rüzgar tüneline gidip de egzoz hakkındaki bütün çözümlere bir göz atayım." diyemez.
 
Red Bull ve Renault farklı sistemler kullandı ve hangisinin daha iyi çalıştığını şu anda söylemek zor. McLaren'in sorunların ardından standart sisteme döndüğüne şahit olduk.
 
Çözüm
 
Benim tercihim Red Bull'un çözümü, çünkü daha az karmaşık bir sistem ile diğerlerinden çok farklı verim almıyor. Arka tekerlerin hava akışı üzerindeki etkisi difüzörün çok daha iyi çalışmasına yardımcı oluyor.
 
Renault'nun sistemi çok daha karışık. Egzozlar değiştirilmesi kolay sistemler değil bu nedenle bu yavaş gelişimin parçası da olabilir tabi ki. Bu ssitemlerde düşünülecek çok risk var. Örneğin harmonik hareket egzozların çatlamasına sebep olabilir.
 
Egzozlar bu sezon gelişimin büyük bir parçası olacak, ancak tabi tek parçası değil. Takımlar her zamanki gibi ön kanatlar üzerinde çok yoğunlaşacak. Değişken yarıkları kontrol ederek arka kanatlar da takımların düşünmesi gereken bir konu.
 
Sonuç olarak egzoz sistemleri daha çok geliştirilebilir. Eninde sonunda bir takım oldukça verimli bir sistemle karşımıza çıkacak ve diğerleri onu takip edecek.
 
Kaynak: Gary Anderson, Autosport
Çeviri: Ozan Kulcu, TurkiyeF1