'Türk pilot yarıştırsak F1'de uçarız'

Özellikle geçen yıl seyirci sayısının düşmesiyle "Bu iş bitti" noktasına gelen Formula 1 (F1) Türkiye Grand Prix'si, bu yıl moral buldu. Bilet fiyatlarında yapılan indirimin de etkisiyle seyirci 40 bin kişi arttı. Büyük yarış günü 55 bin kişi tribünlere gitti. Türkiye'ye, Balkan ülkeleri ağırlıklı olmak üzere yaklaşık 15 bin yabancı seyirci geldi. Buna karşın otelciler bu sayıyı çok yetersiz buldu. Uzmanlar, F1'de bir Türk pilot veya takımı yarışırsa seyirci sayısında rekor kırılacağını savunuyor. 120 milyon dolara mal olan İstanbul Park'taki F1 yarışları seneye de Türkiye'de yapılacak. Cevabı aranan soru ise şu: "2011'den sonra F1 Türkiye'de devam edecek mi, etmeyecek mi?" F1'in patronu Bernie Ecclestone'ın bu yılki yarıştan çok memnun kaldığı ve devamda kararlı olduğu söyleniyor. 5 yıldır F1'e ev sahipliği yapan Türkiye, bu işi becerdi mi, seyirci sayısı yeterli mi, bugüne kadar yapılan yanlışlar neler? F1'in önde gelen uzmanlarından gazeteci Poyraz Savcı'ya göre seyirci sıkıntısı yok: "Geçen yıl düşüktü çünkü dünyada kriz vardı. Çin ve Macaristan bizim altımızda kaldı. Kaldı ki uluslararası alanda çok önemli bir tanıtım. Günlerdir dünya ekranlarında İstanbul dönüyor." 2005'teki 185 bin kişilik rekor seyircinin bir ölçü olamayacağını kaydeden Savcı, "O güne kadar hep TV'den izleyenlerle ‘Bu nasıl bir spormuş' diyenler, ‘Bir kaza olsa da görsem' diyenler ve motor sesine tutkun olanlar büyük ilgi gösterdi. Ondan sonra İstanbul Park'ın işletmesini Bernie Ecclestone, seyirci sayısıyla pek fazla ilgilenmedi" diyor. İstanbul Park çok büyük Spor yazarı ve F1'i TRT'de anlatan ünlü spiker Okay Karacan da seyirci konusunda Türkiye'de abartıldığı kadar bir sıkıntı olmadığını savunuyor: "Geçen yıl kriz vardı. İngiltere hariç, bütün ülkelerde F1 seyircisi düştü. Bu yıl ise Türkiye'de arttı. Bizim F1 kültürümüz de çok eksik. Bu noktadan bakınca final günü 55 bin seyirci çok büyük. Bizim medya F1 konusunda çok duyarsız. Geçen sene birçok yayın organı ‘F1 Türkiye'de son kez yapılıyor' diye yazdı." Poyraz Savcı, İstanbul Park'ın en büyük handikapının tribünler olduğunu söylüyor: "Esasen takvimde yer alan en iyi 3 pisten birine sahibiz ama ana tribünün kapasitesi 28 bin kişilik. Ali Sami Yen Stadı'ndan daha büyük. Böyle bir ana tribün yok ve F1'deki en pahalı ana tribün. Diğer tribünler de pistten uzak." Karacan da Savcı'ya katılarak, büyük olduğundan İstanbul Park'ın seyirciyi az gösterdiğini kaydediyor. Yarışların Türkiye'de yapılması için yıllık 13 milyon dolar alan Ecclestone'ın bu rakamı 20 milyon doların üstüne çıkartmak istediği biliniyor. İstanbul Park'ın işletmesini de elinde bulunduran F1 patronu, saha içindeki reklam ve bilet gelirlerinin sahibi. Poyraz Savcı, Ecclestone'ın F1'e talip olan Yunanistan ve Bulgaristan'dan yıllık 25-30 milyon dolar istediğini belirtirken Türkiye'den daha düşük bir rakama razı olduğunu söylüyor: "Pazar günü Ecclestone'ın Türkiye'de devam konusunda ‘niyetli' değil ‘kararlı' olduğu görüldü." Yarışlar devam edecek Okay Karacan da hükümetin Ecclestone ile anlaşmaya çok yakın olduğunu ve yarışların 2011'den sonra da büyük ihtimalle devam edeceğini vurguluyor: "İlk sene bir sürü insan meraktan geldi. Ama son iki yıldır artık gerçek F1 seyircisi geliyor. Seneye daha da artacak seyirci sayısı. Bugüne kadarki yarışlar geçit resmi gibiydi ama pazar günü yapılan yarış unutulmaz oldu. 2050'de de insanlar Red Bull pilotlarının yaptığı kazayı konuşup İstanbul'u anacak. Pilotlar ve takımlar İstanbul'u çok seviyor. Avrupa kıtasında kalıp, Asya'da yarışıyorlar. Buna bayılıyorlar. Eğlence mekânları çok güzel. Tek sorunları trafik. F1 patronu Ecclestone'ın yüzü de gülüyordu." Poyraz Savcı ve Okay Karacan, F1'de bir Türk takımı veya pilotun olması halinde F1'in her açından Türkiye'de uçuşa geçeceğini söylüyor. Savcı, "Fernando Alonso olmadan önce İspanya'da boş tribünler önünde yarışılıyordu. Ülkedeki F1 izleyici sayısı yüzde 10'du. Alonso şampiyon olduktan sonra seyircide patlama yaşandı" diyor. Savcı, "Cemil Çıta isimli genç bir pilotumuz var. Formula 3'te Avrupa üçüncüsü oldu. 1-2 milyon euro destekle önce GP3'te sonra da 5-6 milyon euro ile GP2'de yarıştırıp Formula 1'e taşıyabiliriz. Ondan sonra zaten para vermemize gerek yok, üstüne verecekler yarışması için" diyor. Okay Karacan da Türkiye'nin pilot yetiştirmesi ve yarışa sponsor bulmasının şart olduğunu vurguluyor. F1 Türkiye Grand Prix'si, bu yıl takvimde yer alıp da sponsorsuz koşulan 3 yarıştan biri oldu. TEST SÜRÜŞLERİNİ DE ALABİLİRDİK Formula 1 uzmanı gazeteci Poyraz Savcı, zamanında yarışlara hangi şehrin ev sahibi olması gerektiği tartışması yaşandığını hatırlatarak, "İstanbul'un dışında İzmir, Antalya ve hatta Kırşehir de adaydı. Bugün bakınca Antalya daha iyi bir seçimmiş gibi geliyor" diyor. Savcı, bunun sebebini de şöyle açıklıyor: "Barcelona, F1'in test sürüşlerine de ev sahipliği yapıyor. Bunlar günlerce sürüyor. Takımların yanı sıra birçok insan testleri de izlemeye gidiyor. Yani ekonomik anlamda da çok büyük getirisi var. İspanya bunu kimseye kaptırmamak için uğraş veriyor. Barcelona'nın iklimi buna müsait olduğu için test sürüşlerini aldı. Bu anlamda Antalya, İstanbul'dan daha avantajlı" diyor. OTELCİLER 50 BİN YABANCI İSTİYOR Okay Karacan, Türkiye'nin Formula 1'e yatırdığı parayı fazlasıyla aldığını savunuyor: "15 bin yabancı seyirci geldi. 4 gün için 60 bin yatak demek. Bu bence az bir rakam değil. İstanbul'da bütün otellerin dolması diye bir şey olamaz. Gelecek yıl 35-40 bine yakın seyirci gelebilir. Türkiye, Doğu'daki tek yarış. Yunanistan bu yarışı çok istiyor. Bizi çok kıskanıyorlar." Buna karşın Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TÜROB) Başkanı Timur Bayındır, İstanbul'un toplam yatak kapasitesinin 130 bin civarında olduğunu vurgulayarak gelen yabancı seyircinin az olduğunu öne sürüyor: "15 bin çok büyük rakam değil. 50 bin kişi gelirse ancak bizim için anlamlı olur." Bayındır, Formula 1 için organizatörlerin daha çok tanıtım yapması gerektiğini vurgulayarak "Bizim işimiz olmadığı halde Selanik fuarına bir Formula 1 aracı götürüp tur operatörlerine reklam yaptık. Gelecek seneler için tanıtıma ağırlık verilmeli" diyor. GEÇMİŞTE YAPILAN HATALAR * Tecrübesizlikten ötürü organizasyon hataları yapıldı * Avrupa'nın çok gerisinde olan motor sporları kültürü geliştirilemedi * Medyadan otomotivcilere kadar işin paydaşları işe tam sahip çıkamadı * Bir yerli takım ve yerli pilot çıkartılamadı * İsim sponsorluğunda istikrar sağlanamadı * KKTC Cumhurbaşkanı'na kupa verdirilmesi * Piste giren bir köpeğin kaza sonucu ölmesi GELECEKTE YAPILMASI GEREKENLER * Geçmiş hatalardan ders çıkarılmalı * Bütün paydaşlar taşın altına elini koymalı * Sponsor desteği sağlanmalı * Yurtiçi ve yurtdışı tanıtımlar artırılmalı * Bir Türk pilot ve Türk takımı F1'de yarıştırılmalı Kaynak: Kenan Başaran - Referans TurkiyeF1.com