Taban esnekliği direktifi tam olarak ne anlama geliyor?

Yaz arası Belçika GP'si ile birlikte sona eriyor ve sezon birçok tartışmanın odağında yeniden başlıyor. Tüm bu tartışmaların en önemli sebebi ise, Kanada GP'sinde yayınlanan ve bu hafta sonundan itibaren uygulamaya konacak 039-22 sayılı direktif.

Bu direktifin amacı, araç tabanlarının fazla esnemesine ve takımların bu vesileyle avantaj kazanmasına engel olmak, aynı zamanda yer etkisi konseptinin bir getirisi olan dalgalanmayı da engellemek -yönetim organının böyle bir adım atmasına dalgalanmadan ciddi anlamda etkilenen Mercedes'in lobi çalışmalarının sebep olduğu zaman zaman dile getirilmekte.

FIA tarafından toplanan verilere göre bazı takımlar özel bir taban plakası kullanarak tabanları esnetiyor ve araçların sürüş yüksekliğini daha rahat düşürebiliyor, böylece araçların ürettiği aerodinamik yük ile birlikte performans da artış gösteriyor. 

Bu konuda özellikle Red Bull ve Ferrari büyüteç altına alınmış durumda, bu iki takımın aracın altında bulunan taban plakalarını deforme ettikleri ve kar küreyici kanatları esnettikleri söyleniyor.

Yeni kurallarla birlikte, titanyum taban plakaları asfaltta süründüğünde ortaya çıkan kıvılcımlarda önemli bir azalma gördük. Bazıları dalgalanmayı önlemek için sürüş yüksekliklerini arttırırken, diğerleri deforme olabilen taban plakalarıyla bu durumu sıfırlamayı başardı.

Red Bull Racing RB18 plank and Ferrari F1-75 plank comparison

Fotoğraf: Giorgio Piola

Direktifin normalde Fransa'da devreye girmesi gerekiyordu, ancak FIA tarafından takımlara taban esnemesini daha sıkı kontrollere göre ayarlamaları için zaman tanındı.

Üç parçaya bölünmüş taban plakaları geliştiren takımlar, bu buluşla birlikte sadece harap olmuş kısımları değiştirme imkanı yakaladı, bu da önemli oranda tasarruf sağlanması ve tabanın değiştirilmesinde acele edilmemesi anlamına gelmekte.

Ancak bir Formula 1 klasiği olarak bu fırsatlar mühendisleri taban plakası esnekliklerini incelemeye sevk etti ve takımlar sürüş yüksekliği değiştikçe plakanın aşınmasını önlemek için (10 mm taban plakası kalınlığında 1 mm aşınmaya izin verilir), tabanı mümkün olduğunca asfalta yakın tutacak çözümler üzerinde çalışmaya başladılar.

Şimdi 2 mm'lik taban plakası sapması toleransı sıkı bir şekilde uygulanacak ve levhanın değişken sertliğe sahip parçalarının olmasını önlemek için alt deliğin etrafındaki sertliğin, %75'lik bir yüzey alanı için 15 mm'lik bir radyal mesafe boyunca eşit olması gerekecektir.

Red Bull Racing RB18 floor

Fotoğraf: Giorgio Piola

Dolayısıyla Belçika GP'sinden itibaren önemli bir soru cevap bulacak: Red Bull ve Ferrari, Macaristan'da kendilerine yaklaşmış olan Mercedes'e kıyasla bir anda yavaşlayacak mı?

Eğer alışılagelmiş parametrelerin tersine döndüğünü görürsek, bu takımların -yönetmeliğin ruhuna kıyasla çok sınırda olsa da yürürlükteki kurallarla uyumlu teknik yorumlarla- kuralları sonuna kadar zorladıkları teyit edilmiş olacak.

Öte yandan, eğer iki takımın performansında herhangi bir değişiklik olmazsa, o zaman bunun yalnızca Mercedes'in şampiyonanın ortasında oyuna geri dönme, oyunun kurallarını değiştirme ve FIA'yı bir direktif yazmaya sevk etme girişimi olduğu ortaya çıkabilir.

Tabanların sertleşmesiyle dalgalanma sorunu neredeyse tamamen ortadan kaldırıldı, ancak Spa-Francorchamps'ın uzun düzlüklerinde araçların zıplayıp zıplamayacağı hâlen bir merak konusu. 

FIA, Belçika'da taban düzenlemelerinin yanı sıra Aerodinamik Salınım Metriğini de uygulamaya koyuyor: tek koltuklu aracın ağırlık merkezine yakın yerleştirilen bir ivmeölçer, araçların ne kadar dalgalandığının gözlenmesine olanak tanıyacak ve bir aracın öngörülen limitleri aşması durumunda, hakemler tarafından aracın pite dönmesi ve takımların sürüş yüksekliğini ayarlaması istenecek.

Ekipler algoritmaya alışma şansı buldular, bu nedenle herhangi bir sürprizle karşılaşmayabiliriz, ancak örneğin sıralama ile yarış arasındaki hava koşullarında bir değişiklik olursa (belki de güçlü rüzgarlarla) ve aniden araçlar zıplamaya başlarsa ne olacak? Araçlar yüksekliklerini ayarlamak için pit şeridine girmeye zorlanacak mı?

Tüm bu soruların cevabını bu hafta sonu alacağız.