Pist sınırları konusu, Bahreyn GP'yi nasıl etkiledi?

Pist sınırlarıyla ilgili tartışmanın merkezinde yer alan kişiler, galibiyet savaşı veren Lewis Hamilton ve Max Verstappen'di. Yarışı kazanan Hamilton, 4. virajda sürekli genişten dönerek elde ettiği avantajı pek önemsemedi ve hatta bunu yapmayı kestiğinde lastiklerinin daha iyi bir hale geldiğini söyledi. Ancak Verstappen, Hamilton'ın yarış öncesinde anlaşılan şeyi takip etmediğini belirtti.

Red Bull pilotunun Hamilton'ı aynı virajda liderlik için geçmesi için talihsiz bir benzerlik oldu.

Sakhir pistinde önceki senelerde takip edilen uygulamalara ve yetkililerin pist sınırlarıyla alakalı yaklaşımlarına bakmakta fayda var. 2018, Charlie Whiting'in kontrolünde geçen son Bahreyn GP'ydi ve onun yarış öncesi notlarında 4. virajdaki pist sınırlarıyla alakalı herhangi bir bilgi yer almadı.

2019'da da aynı şekilde herhangi bir not yoktu ancak o, yeni yarış direktörü Michael Masi'nin henüz 2. yarışıydı ve o aşamada Masi daha çok önceki senenin notlarını kullanmış oldu.

Ancak geçen sene kasım ayında gerçekleştirilen yarıştan önce pist sınırları konusu gündeme geldi ve Masi yarış öncesi notlarında 4. virajla alakalı çok detaylı bir not paylaşımı yaptı.

O notlarda Masi, "Herhangi bir antrenman seansında ya da yarışta, 4. virajın çıkışında pist dışına çıkılarak atılan turlar, hakemlerin onları geçersiz kılmasıyla sonuçlanacak." şeklinde yazdı ve şöyle devam etti:

1. "Aracın hiçbir bölümü pist ile temas halinde değilse, pilot pistten çıkmış gibi kabul edilecek.
2. Bir aracın 4. viraj çıkışında pisti kullanmadığı her zaman, takım resmi mesajlaşma sistemi üzerinden bilgilendirilecek.
3. Pilotun yarış içerisinde 4. virajda 3. kez pist dışına çıkması halinde ona siyah beyaz bayrak gösterilecek ve sonraki ihlaller hakemlere iletilecek.
4. Yukarıda detaylı bir şekilde anlatılan tüm olaylarda, pist dışına çıkan pilotlar güvenli ve kalıcı bir avantaj kazanmadan piste geri dönebilirler.
5. Yukarıda bahsedilenler, o bölümde pist dışına zorlanan pilotlar için doğrudan uygulanmayacak. Her bir olay bağımsız bir şekilde değerlendirilecek.

Tüm bu açıklamalar, özellikle yarış açısından oldukça açık ve mantıklıydı. Ancak Cuma günkü antrenman seansında ortaya beklenmedik sonuçlar çıktı. Birinci antrenman seansında 4'ü Hamilton'a ait 17 tur zamanı, 2. antrenman seansında ise 16 tur zamanı silindi. 2. antrenmanda Hamilton'ın silinen turu sadece birdi (O, bundan dersini çıkarmış gibiydi).

Pilotlar toplantısındaki tartışmaların ardından Masi, Cumartesi günkü antrenman seansı öncesinde notlarında güncelleme yaptı. Yukarıdaki tüm maddeler silindi ve onların yerine tek bir satır yazıldı. 

Michael Masi, Race Director

Photo by: Zak Mauger / Motorsport Images

Masi ve ekibi, bu şekilde imkansız bir görevle karşı karşıya olduklarını anladılar ve yaramaz çocukları o bölümde serbest bıraktılar.

Yukarıda yazılan maddelerin yerine, "4. viraj çıkışındaki pist sınırları tur zamanı yapma açısından değerlendirilmeyecek. O bölgede pist sınırları, yapay çim ve çakıl kaçış alanı olacak." yazıldı.

Masi buna ek olarak, "Yarış içerisindeki olaylar için pilotlara Sportif Kurallar'ın 27.3 maddesinin uygulanacağını hatırlatırız." dedi.

Masi'nin yapmış olduğu bu ek, kurallarda belirtildiği üzere bir pilotun kalıcı bir avantaj kazanması durumu varsa bir yaptırım uygulayabileceğini belirtiyor.

27.3 maddesinde, "Pilotlar, her zaman pisti kullanmak için her türlü çabayı sergilemek zorundadır ve makul sebepleri olmadığı sürece kasıtlı olarak pist dışına çıkamazlar. Aracın herhangi bir bölümü pist üstünde olmazsa, pilotlar pistten çıkmış gibi değerlendirilir ve şüphesiz beyaz çizgiler pist sınırı olarak kabul edilir, bordürler pist sınırı içerisinde yer almaz."

"Pist dışına çıkan pilotlar, piste geri dönebilirler ancak bunu güvenli olduğu zaman ve kalıcı bir avantaj kazanmadan yapmalılardır. Yarış direktörünün takdirine bağlı olarak, bir sürücüye pistten çıkarak elde ettiği tüm avantajları geri verme fırsatı verilebilir. " deniyor.

Masi, "Aslında hafta sonu boyunca değişiklik yapıyoruz ve bu sene bunu çok fazla yaptık."

"Antrenmanlarda neler yapabileceğinizi değerlendiriyorsunuz. Takım patronları toplantısında her zaman, Cuma gününün nasıl geçeceğini görmemiz gerektiğini belirtiyoruz."

"O zaman bir değişiklik yapmamız gerekiyorsa, bunu kararlaştırıyoruz. Bugünkü yarışı gördüyseniz araçların büyük çoğunluğunun bir ya da iki tekerleği 4. viraj çıkışında beyaz çizginin sağ tarafındaydı. Tüm bunların dikkate alınması lazım, her bir olaya ayrı bakmak lazım."

"Orada notta belirtildiği üzere bir halı bölüm (yapay çim) var, ardından çakıl kaçış alanı. Ben her zaman, ister pilot, ister takım, her kim olursa olsun onlarla çalışırım. Ve belirli bir noktada, bu vakayı tanımlamanın en iyi yolu azalan geri dönüşler olabilirdi." dedi.

Sadece birkaç ay sonra bu seneki Bahreyn GP gerçekleşti ve hafta sonunun başlangıcında Masi'nin yarış öncesi notlarında aynı yorumlar vardı.

Ancak bu sene, geçen senenin aksine daha erken bir saatte, ilk antrenman seansından sonra yarış öncesi notlarda yine değişiklik yapıldı.

Yeni açıklamada, "Herhangi bir antrenman seansında, pist dışına çıkarak ve 4. viraj çıkışında kırmızı ve beyaz bordürlerin arkasına çıkarak elde edilen tur zamanları, hakemler tarafından geçersiz kılınacak." denildi.

Yarış için bir değişiklik yapılmadı. Diğer bir deyişle, 2020'de yapılan açıklamalar hâlâ geçerliydi: " "4. viraj çıkışındaki pist sınırları tur zamanı yapma açısından değerlendirilmeyecek. O bölgede pist sınırlarını belirleyen şey, yapay çim ve çakıl kaçış alanı olacak." Bunun dışında Sportif Kurallar'ın 27.3 maddesi de aynen korundu.

Takımlar ve pilotlar bunu 2. antrenman öncesinde öğrendiler ve şaşırtıcı olmayan bir şekilde o seansta 9 ihlal vardı ve onlardan birisi Hamilton'a aitti.

3. antrenman seansında 4 tur zamanı ve sıralamaların birinci seansında iki tur zamanı - Sergio Perez ve Daniel Ricciardo - silindi. Sayının düşmesi, pilotların gerekli dersi çıkardığını gösteriyordu. En kritik seansta herkes sınırdaydı ve istemeleri halinde pist sınırları içerisinde kalabiliyorlardı.

2. ve 3. antrenman seansında silinen tur zamanlarının çoğu, uzun sürüşler içerisinde atılan yavaş turlardı. Bu açıdan pilotların Pazar günü yarış modunda 4. virajda genişten dönme iznine sahip olduklarını bildiklerini söyleyebilirsiniz. 

Ancak yarışta da pist sınırları konusu, yarış başladıktan yaklaşık bir saat sonra sorun oldu. Peter Bonnington birçok kez Hamilton'a yarış kontrolden uyarı aldıklarını söyledi. Bu durum Hamilton'ı şaşırttı.

Verstappen ise Hamilton'ın rutin olarak 4. virajı kestiğini öğrenmesinin ardından şaşırdı. Verstappen'in yarış mühendisi de en azından FIA'dan uyarı alana kadar aynısını yapabileceğini söyledi.

Martin Brundle'ın da çoğu zaman söylediği gibi, "bir pilot pist dışına ancak avantaj kazanıyorsa" çıkar. Sıralamalarda izlenen bu tür turlar, yarışta sürdürüldüğünde fayda sağlamaz mıydı? Red Bull bunu gördü ve Masi de onlarla hem fikirdi.

Christian Horner, "Bu sinir bozucuydu. Mercedes'in zorlamaya başladığı andan itibaren pistin o bölümünü kullanmaya başladıklarını gördük ve yarış kontrole bunun doğru olup olmadığını, bizim de bunu yapıp yapamayacağımızı sorduk."

"Pistin o bölümünü kullanmak 0.2 sn avantaj sağlıyordu. Bunu her tur yaptılar. Ardından yarış direktörü kendilerine sınırlara saygı göstermelerini, aksi takdirde siyah beyaz bayrak alacaklarını söyledi." dedi.

Lewis Hamilton, Mercedes W12

Photo by: Zak Mauger / Motorsport Images

Toto Wolff ise, "Ben de senin gibi şaşırmış durumdayım. Yarışın başında 4. virajdaki pist sınırlarına yaptırım uygulanmayacağı söylendi."

"Yarış içerisinde bir anda genişten dönmeye devam edersek bunun bir avantaj olarak kabul edileceği ve ceza verilebileceği söylendi."

"Bunu yarış direktörü ile tartıştık ancak yapabileceğimiz bir şey yoktu. Onlar buna karar vermişse, onu yaparız." dedi.

Pazar günkü yarışta liderlik mücadelesinin çok yakın geçmesi, pist sınırlarının gündeme gelmesinde yeterli oldu. Ancak ardından Verstappen'in liderlik için atağı geldi. Mükemmel bir ataktı ve harika bir mücadeleydi ancak Hollandalı pilot 4. virajı genişten döndü.

Pist dışına çıkış daha önce ceza verilen ya da yerin geri verilmesinin istendiği durumlardaki gibi geçiş esnasında değil, geçtikten hemen sonra oldu ve Hamilton, Verstappen'e pek yer bırakmadı. Ancak yarış kontrol hemen olayı inceleyerek Verstappen'in geçişi tamamlamadan pist dışına taştığı sonucuna vardı.

Masi, "Red Bull'u talimat doğrudan benim tarafımdan gitti. Onlara, sportif kurallarda belirtildiği üzere o pozisyonu vermelerini istedim, onlar da bunu yaptı. Pist sınırlarını aştıkları için değil, başka bir aracı pist dışından geçerek kalıcı bir avantaj sağladığı için bu ceza verildi." dedi.

Verstappen, birkaç viraj sonra yerini geri vermesi yönünde mesajı aldı.

Horner, "Açıkçası Max orada geçerken genişten dönmüş oldu. Yarıştan önce orada pist dışına taşarak avantaj sağlayanların yerlerini geri vermeleri konusu açık bir şekilde belirtildi. O da bunu hemen yaptı. Takım, yarış kontrolden gelen bilgi üzerine ona bunu yapmasını söyledi." dedi.

Wolff, "Max, yarış direktörünün tanımlamasına göre genişten döndü ve avantaj kazandı. O pozisyonu geri vermesi gerekiyordu. Bu galibiyetimizi korudu." dedi.

Hamilton'ın rutin bir şekilde o bölümü genişten dönmesiyle Verstappen'in geçişinde açılması farklı konulardı ancak ikisi de aynı virajla alakalı durumdu.

Masi, "Açıkçası oldukça farklı, net bir şekilde çok farklı olaylardı. Her ikisi de hem notlara, hem de pilotlar toplantısında pilotlarla konuştuklarımıza paraleldi."

"Orada bir geçiş olursa ve geçen araç pist dışına çıkarak kalıcı bir avantaj yakalarsa, telsizden bağlanıp takıma hemen pozisyonu vermelerini söyleyecektim. Bunu çok açık bir şekilde yaptık."

"Yarış içerisinde o bölümde genişten dönenlere gösterilen tolerans da pilotlar toplantısında çok açık bir şekilde belirtilmişti ve notlarda bunun tur zamanı açısından gözlenmeyeceği belirtildi."

"Ancak yine de bu durum sportif kurallara göre her zaman kontrol edilir ve kalıcı bir avantaj olmaması gerekir."

"Herkesin gördüğü üzere notlar aldığımız sonuçlara göre 1. antrenman ile 2. antrenman arasında güncellendi. Antrenmanlarda ve sıralamalarda, 4 tekerleğin kırmızı ve beyaz bordürlerin soluna geçmemesi gerektiği belirtildi."

"Geçen seneki etkinlikte pilotlardan aldığımız geri bildirimler doğrultusunda, ilk başta orada sadece beyaz çizgi vardı, onlara bize yardımcı olması için oradaki kırmızı ve beyaz bordürler uzatıldı." dedi.

Max Verstappen, Red Bull Racing RB16B, Lewis Hamilton, Mercedes W12

Photo by: Andy Hone / Motorsport Images

Masi, pilotların ve takım patronlarının söylediklerinin aksine yarış içerisinde yaklaşımını değiştirmediğini söyledi.

Hamilton'ın yarış yönetiminden uyarı alana kadar 29 defa o bölümde pist dışına taştığını söylemekte fayda var. Muhtemelen Red Bull'un sorusunun ardından Masi, Mercedes pilotunun sınırları aştığını düşünmüş olacak ki uyarı verdirdi.

Masi, "Yarış içerisinde değişen bir şey olmadı. Hiçbir şey değişmedi. O bölüme, her araca, her tur bakan iki kişi vardı. Bir araç dışında hemen hemen tüm araçlar o bölümde kendilerinden beklenen şeyi yapıyordu."

"Orada bir şeyler yaşayan ve ara sıra dışarı çıkan bir araç vardı ancak o da bunu sürekli yapmıyordu." dedi.

Sorun şu ki, FIA'nın burada son iki senede aldığı kararların ardından yarış içerisinde yaklaşımını değiştirdiği ve istikrar olmadığı algısı oldu.

Horner, "Bu pist sınırları konusu her zaman tartışmalı olacak. Ancak bu konuyla alakalı istikrarlı olmamız lazım. Bu konuyla alakalı 'Yarış içerisinde kullanabilirsiniz ancak orada geçiş yapamazsınız' diyemezsiniz. Bu konuda kurallar siyah ve beyaz olmalı, grinin tonları olmamalı." dedi.

Wolff, "Verilen mesajlar konusunda istikrarlı olmalıyız. Açık olmalılar, kutsal olmalılar ve Shakespeare romanları gibi yoruma açık olmamalılar." dedi.

Hamilton görünüşe göre yarışa 4. virajda istediklerini yapacaklarını düşünerek girdi ancak Masi'nin onları uyardığı gibi Sportif Kurallar'ın 27.3 maddesi ve kalıcı avantaj konusu dikkate alınacaktı.

Sorun şu ki  çok fazla katı kuralların ve sınırların olduğu ve Pazar günkü yarışta gördüğümüz gibi çok az bir farkla kazanıldığı durumlarda,  jokeri kullanmak Masi'nin kontrolünde olması. Ve bu sefer koyulan sınır tüm takımlar ve pilotlar için yeteri kadar açık değildi.

İşin ironik olan kısmı, daha önce Masi'nin geçen seneki yarış notlarından da belirttiğimiz üzere uygulamanın Cuma günü pilotlarla yapılan toplantının ardından yarışta hayata geçirilmemiş olması. Aslında o madde herkes için oldukça açıktı: "Bir pilot yarış içerisinde 3. kez 4. viraj çıkışında pisti kullanmazsa, ona siyah beyaz bayrak gösterilir ve daha sonraki o bölümü kesmeler hakemlere iletilir."

Pist sınırlarının sorun olduğu birçok yarışta, yarış direktörünün notlarında benzer ifadeler yer aldı. Eğer bu ifadeler yarış içerisinde uygulanıyor olsaydı, yarış sonrası konuşmalar çok farklı olabilirdi.