Özel içerik: 2021 F1 kurallarında öne çıkan 10 konu

(2021 F1 kurallarıyla ilgili içeriği isterseniz yukarıdaki videodan görüntülü olarak izleyebilirsiniz. Videodan izleme şansı olmayanlar için içeriğin metni aşağıdaki gibidir.)

Çok uzun süren tartışmaların ve anlaşmazlıkların ardından, 2021 Formula 1 sezonunda uygulanacak olan kurallar sonunda açıklandı. Hem pist üstünde hem de pist dışında çok şey değişecek. Yeni kurallarla birlikte hem yakın gelecekte hem de uzun vadede yarışların daha heyecanlı geçmesi bekleniyor.

2021 için en büyük değişiklikler teknik kurallarda olacak. Araçlar büyük değişiklik geçirecek. Yarışların daha heyecanlı olabilmesi için aerodinamik alanda çok fazla çalışma yapıldı ancak görsel olarak yapılacak değişikliklerin dışında karoser altında da çok fazla değişiklik olacak.

2021 kurallarını daha iyi anlayabilmeniz için öne çıkan 10 konuyu sizler için hazırladık.

Zemin etkisi geri dönüyor

6

Zemin etkisine sahip araçlar 1982’den bu yana Formula 1’de yoklar ancak 2021’den itibaren geri dönecekler.

Modern F1 araçları genel olarak karoser üzerindeki kanatlarla yere basma gücü üretiyorlar ve o kanatlar, araçların birbirlerine yaklaşmasını engelleyen kirli hava üretiminde başı çekiyor. Bu açıdan yakın mücadeleyi sağlama yolunda zemin etkisine dönüş çekici bir yol olarak görüldü.

Zemin etkisine sahip araçlarının tabanının ön kısmında çok belirgin hava girişleri yer alacak ve oradan giren hava, iki Venturi kanalı ile arkaya doğru yönlendirilecek.

Hava akımı aracın altından zemine yakın bölümde ilerleyecek ve sıkışacak, böylece aracın altında düşük basınç alanı oluşacak. Aracın altında ortaya çıkacak olan bu büyük emiş gücü ile yere basma gücü daha çok burada üretilecek ve karoser üstünde yer alan kanatların azalmasıyla kirli hava üretimi de azalmış olacak.

Ancak eski dönemde zemin etkisi kullanılan F1 araçlarının aksine, modern dönemde araçların yanında hava akımını tutmak için etekler olmayacak. Onların yerine bu bölümde ortaya çıkabilecek kötü durumları engellemek için küçük kanatçıklar kullanılacak.

Tüm takımların tabanı olması gerektiği gibi kullanmaları için, ön tarafta çay tepsisi adı verilen ve hava akımını yönlendirmek için kullanılan bölümde standart tasarım kullanılacak.

Araç görünüşü tamamen yenileniyor

11

2021 F1 araçlarında dış görünüş olarak çok ciddi değişiklikler olacak. Şu anki araçlarda oldukça karmaşık hal alan bargeboard bölümü tamamen kaldırılacak. Onların yerine, lastikler döndükçe ortaya çıkan kirli hava etkisini azaltmak için “jant kapakları” kullanılacak. Jant kapaklarına eşlik etmesi için ön tekerleklerin üzerine ters L şeklinde kanat eklenecek.

Ön kanat kuralları da değiştirildi. Yeni dönemde ön kanatta maksimum 4 parça bulunabilecek.

Daha da önemlisi, ön kanat kenar plakaları mevcut kurallara göre çok farklı olacak. Mevcut araçlarda kanat kenar plakaları çok keskin bir şekilde ön kanattan ayrılırken, 2021 araçlarında kanat kenarları uçak kanadı gibi pürüzsüz bir şekilde kıvrılarak ön kanada bağlanacak.

Burun da 1990’larda olduğu gibi doğrudan ön kanada bağlanacak.

Ön kanat dışında arka kanat da yeniden tasarlandı ve belirlenen tasarıma göre kenar plakası yok dahi denebilir. Ön kanatta olduğu gibi kanadın kenar bölümleri kıvrımlı bir şekilde ana plakaya bağlanıyor. Bu sayede arka tarafta üretilecek girdapların yani kirli havanın önüne geçilmesi hedefleniyor.

Şu an için DRS kalacak gibi görünüyor ancak yeni araçlar pist üstünde istenen sonuçları verirse kaldırılabilir.

Yeni tasarım ile elde edilen veriler şu ana kadar iyi göründü. Mevcut araçlarla takipte, arkadaki araç öndekine bir araç mesafesi kadar yaklaştığında yere basma gücünün % 55’ini koruyabiliyor. 2021 F1 araçlarıyla bu oranın % 86 civarında olacağı hesaplanıyor.

Rüzgar tünelinde elde edilen bu veriler pist üstüne de yansırsa, yakın mücadele açısından çok iyi bir adım olacak.

Yeni kurallarla araçların birbirine çok benzer olacağı yönünde tartışmalar olsa da, F1 yeni kurallarla ortaya çıkabilecek farklı tasarımları şimdiden sergiledi. Yani, farklı araçlar görme şansımız var gibi.

20

Motor kurallarında pek değişiklik yok

Gerçekçi olmak gerekirse mevcut turbo V6 güç ünitelerinde pek değişiklik olması beklenmiyordu. MGU-H’nin kaldırılması yönünde bazı görüşmeler olsa da, o da güç ünitesinde kalmaya devam edecek.

Ancak harcamaları azaltabilmek için, güç ünitelerinin biraz daha ağır olması sağlanacak. Ayrıca güç ünitesinde daha ucuz materyaller kullanılacak. Özel ya da egzotik materyaller kullanılmasına izin verilmeyecek.

Aynısı batarya ve turbo tedarikçileri için de geçerli. Artık özel anlaşmalara izin verilmeyecek.

Müşteri takımları artık, eşit versiyon motor alma hakkına sahip olacaklar. Aynısı yazılım ve yakıt için de geçerli.

Önceden bir ticari anlaşması olan ya da farklı tercihi olan takımlar farklı yöne gidebilecekler ancak öyle bir tercihleri yoksa, üreticiler motor haritalarını ve yakıtlarını müşteri takımlarına da teklif etmek zorunda olacaklar.

Yakıt pompaları standartlaştırılacak. Bu, yakıtta yapılacak oyunların kolay bir şekilde izlenebileceği manasına geliyor. Bu, sistemdeki boru gibi yardımcı parçalar için de geçerli.

2021’den itibaren yakıt içerisinde % 20 yenilenebilir, yani biyo yakıt gibi ürünler olması gerekecek. Gelecek senelerde bu oran daha da artacak.

Yeni Parça Sınıflandırması

Yeni kurallar, pist üstünde istenen araçlar açısından tam olarak bir reçete şeklinde olduğu için her parça için ayrı bir sınıflandırma yapıldı.

Listelenen parçalar, aero parçalarının çoğu gibi takımların üretmek zorunda olduğu parçalar olacak.

Standart parçalar, jant ve pit stop ekipmanları gibi herkesin kullanmak zorunda olduğu parçalar olacak.

Transfer edilebilen parçalar, takımların birbirlerinden alıp satabilecekleri parçalar yani vites kutusu ve debriyaj mekanizması gibi parçalar olacak. Bu, Haas’ın şu anda olduğu gibi birçok parçayı Ferrari’den alabileceği manasına geliyor.

Bunların dışında iki yeni parça sınıfı daha olacak.

Kurallarla belirtilen parçalar, herkesin kurala göre tasarlamak zorunda olduğu parçalar olacak. Bunların içerisinde tekerlek aerodinamik parçaları, tekerlek göbeği ve tabanın ön bölümü yer alıyor.

Açık kaynak parçalar, ortaklaşa tasarlanıp herkese sunulabilecek parçalar olacak. Bunların içerisinde DRS mekanizması, gelecek iki sezon kullanılacak frenler ve direksiyonlar olabilecek.

Sportif Kurallarda yapılan değişiklikler

Teknik kurallara ek olarak sportif kurallarda yapılan değişiklikler arasında daha sıkı kontrol edilen CFD ve rüzgar tüneli testleri yer alıyor. Kurallara “Aero Testi Kısıtlamaları” adı altında özel bir bölüm eklendi.

2021’de rüzgar tünelinde maksimum 400 sürüşe izin verilirken sonraki senelerde bu sayı 320’ye düşecek. CFD alanı da kısıtlanacak. Bu, takımların sezon içerisinde aerodinamik alanda daha az çalışabileceği anlamına geliyor.

Bunların dışında güç üniteleri için yapılan dyno testleri de harcamaları minimize etmek için düşürülecek.

2021’den itibaren ayrıca her yarış hafta sonunda bir set fren balatası ve disk kullanılabilecek. İlk ekstra kullanımda 3 sıra, takip eden her bir yeni set için 2 sıra ceza verilecek.

3 Günlük Yarış Hafta Sonu

2021’de 25 yarışa çıkmayı hedefleyen F1, bu kapsamda hafta sonu yoğunluğunu azaltmak için Perşembe günü aktivitelerini kaldırdı.

Yani teknik kontrol Cuma sabahları yapılacak ve teknik kontrolle birlikte yeni bir sürece geçilecek.

Takımların teknik kontrole soktuğu araçla yarışmasına izin verilecek. Antrenmanlarda yeni parçalar test edilebilecek ancak teknik kontrole girmeyen parçaların yarışta kullanılmasına izin verilmeyecek.

Yani takımlar yeni parçaları getirdiğinde ya kumar oynayıp hiç test etmeden teknik kontrole sokacak ya da antrenmanlarda kullandığı parçayı bir sonraki yarışta kullanabilecek.

Yeni Güvenlik Önlemleri

F1’in mevcut sorunlarından birisi, araçlardan pist üstüne düşen, yarışları durdurabilen ve hatta hızlı müdahale edilmezse araçlara zarar verebilen parçalar.

2021’de getirilen kurallarla birlikte parçaların pist üstünde paramparça olmasının önüne geçilmesi için araca takılan parçalar kauçuk zarla kaplanacak.

Böylece pist üstüne düşen kırık parça sayısı azalacak ve ayrıca bu sayede ön kanatların araçtan kolayca kopması engellenmiş olacak.

Ayrıca, aracın arkasında yer alan bazı parçalar, kaza anında sağa sola fırlamaması için araca bağlanacak.

Burun bundan böyle enerji emilimini iyileştirmeyecek ve yandan alınan darbelere karşı araç güçlendirilecek. Uzun sürücüler için kokpitler daha geniş yapılacak.

Tüm bunların sonucunda araçların minimum ağırlığı 743 kg’dan 768 kg’a çıkarılacak.

Bütçe sınırı

2021’den itibaren tüm F1 takımları yıllık 175 milyon dolar bütçe sınırına uymak zorunda olacaklar. Reklam giderleri ve pilot maaşları gibi bazı alanlar, bütçe sınırı dışında tutulurken daha çok araç üretimi, gelişimi ve yarıştırılması konuları sınırın içerisinde alındı.

Bütçe sınırı ihlali halinde, ihlalin büyüklüğüne göre para cezası, kınama, yarıştan ve hatta şampiyonadan men cezaları verilebilecek.

Yani bütçe sınırı ile birlikte araştırma ve geliştirme harcamaları düşürülecek. Finansal kısıtlamalar, teknik alanda kısıtlamayı beraberinde getirecek.

2020’de tüm sürecin nasıl çalışacağına dair bütçe sınırı provası yapılacak ancak sınır geçildiğinde takımlara herhangi bir yaptırım olmayacak.

Vites kutusu ve süspansiyon değişiklikleri

AR&GE giderlerini sınırlandırmak için, 2021 ile 2025 yılları arasında vites kutuları dondurulacak. Bu süreçte vites kutusunda sadece bir defa güncelleme yapılabilecek.

Süspansiyon kurallarında da önemli değişiklikler yapıldı. Bundan böyle sadece torsiyon çubuğu kullanılamayacak, bunun yanında yaylar ve amortisörler de kullanılmak zorunda olacak. Süspansiyon sistemini basitleştirmek için iç yaylara ya da özel parçalara izin verilmeyecek.

Ayrıca süspansiyon kolları sadece tekerlek bölümüne bağlanabilecek. Tekerlek mekanizması dışında yüksekten bağlantıya izin verilmeyecek.

Fren diskleri ve balataları 18 inç jantlara uyacak şekilde büyütülecek ve lastik battaniyeleri 2023’e kadar sporda tutulup, sonrasında kaldırılacak.

CAD (Bilgisayar Destekli Tasarım) dönemi

11

Her takım, FIA’nın iyi bir şekilde gözlem yapabilmesi ve aracın kurallar içerisinde kalıp kalmadığını görmek için aracın gelişimine dair bilgisayar destekli çizimlerini paylaşmak zorunda olacak.

Teknik inceleme esnasında araçlar incelenecek ve CAD verileri ile ölçüm yapılacak. Yani kurallara aykırı bir durum olması halinde hızlı bir şekilde tespit edilebilecek.

Yani bir aracın kurallara uygun olup olmadığı hızlı bir şekilde belirlenebilecek.