Lotus'un yasaklanan sistemi hakkında

Ancak unutulan veya o kadar önemsenmeyen şey Senna'nın yıllarını verdiği takımdan Williams'a neden geçtiğidir.Senna başa güreşen ,gerçek anlamda rekabet edebilen bir araç  içersinde her yıl hakettiği şampiyonluklardan birine ulaşabilmek için Williams'a gitmişti.

Williams takımını bu kadar ulaşılmaz kılan şey ise aracın bir önceki sezon yanına bile yaklaşılmasını imkansız kılan aktif süspansiyon sistemiydi.Şu anda Red Bull takımını ulaşılmaz kılan baş aktörlerden Adrian Newey bir kez daha harika bir iş çıkarmıştı ve aracı sabit yükseklikte tutacak elektro-mekanik bir sistemi geliştirilmesinde büyük bir çaba harcamıştı.

Sistem oldukça basit bir mantıkta çalışıyordu.Bilindiği gibi ister Formula 1 olsun ister Ralli olsun aracın altına giren hava miktarı ,dolayısı ile aracın yerden olan yüksekliği yol tutuş ve momentum açısından hayati öneme sahiptir.Ancak hangi araç olursa olsun frenleme yaparken veya herhangi bir viraja girerken açıkcası yer tarafından süspansiyona uygulanabilecek herhangi bir kuvvetten bu optimum yükseklikten fedakarlık yapmak zorunda kalır.

Williams o dönem aracın yerden olan yüksekliğini aerodinamik açıdan kusursuz seviyede tutacak bu sistemi geliştirdi . Henüz elektroniğin Formula 1 içinde günümüzdeki kadar aktif olmadığı dönemde diğer takımlar bunu kopyalamak bir yana yaklaşak herhangi birşey geliştiremediler.Başta Ferrari olmak üzere bir kaç takımın lobisi üzerine bu sistem yasaklandı.Williams'ın 94 yılı aracı tamamen bu sistem üzerine tasarlandığından araç yol tutuş açısından çok geriye düştü ve takım sürekli olarak sıkıntılarla uğraştı.

Bugün pek çok kişi Senna'nın malum kazasının ardında yatan sebeplerden biri olarak bu sistemin yasaklanmasını gösterir.

1 ay kadar önce kulağımıza Lotus'un orjinal bir fikri olduğu ve fren teknolojisini değiştireceğine dair duyumlar gelmeye başladı.2 hafta kadar önce de Lotus'un frenleme esnasında aracın yere basarak yükseklik kaybetmesini,yere yaklaşmasını engelleyerek araç için optimum yüksekliği sabit tutacağını gösteren çizimler,grafikler ve yazılarla doldu taştı heryer.Tabi tüm bu ortamda testlere bu  kadar az süre kala diğer takımları şok edecek bir gelişmeydi bu.Lotus bu sezon kullanılacak önden çıkışlı egzos sistemine geçen seneden aşinaydı ve yeni fren sistemi sayesinde yenilmez olabilirdi.

Kim bilir belki de takım bu sistem üzerine yıllardır çalışmıştı ve aracını bunun üzerine inşa etmişti.Ancak benim kafamda uyanan soru işaretleri,acaba FIA İtalya tarafından bir baskı ile bu sistemi yasaklar mı ? diye bağırırken bir kaç gün geçmeden Lotus'un sistemi yasaklandı.İroniktir ki hikaye tamamen 94 yılındaki Williams hikayesine benziyor.

Lotus'un 15 gün içerisinde böyle bir eksikliği gidermesine imkan yok.Tabii takım buna karşı önceden bir önlem almadıysa.Sistemin güvenlik açısından yasaklandığını da düşünmüyorum.Koskoca takımın emeğinin yendiğini ve uğradıkları haksızlık karşısında ne yapacaklarını merak ediyorum.

Red Bull takım patronu Christian Horner yasağın açıklanmasının hemen ardından sistemi geliştirmek için acele etmedikleri,görüldüğü üzere de zaten yasaklandığını söyledi.Bu sözler sistemi yasaklaması için baskı yapan tarafın Red Bull olduğunun söylentilerini yaysa da takımın bu kadar gücü olduğunu düşünmüyorum.Eğer bu kadar güçlü olsalar Egzos beslemeli difüzörü yasaklatmamanın bir yolunu bulabilirlerdi.

Her ne olursa olsun güvenlik açısından bir sıkıntı yoksa herhangi birşeyin yasaklanmasına son derece karşıyım.Formula 1 temelinde mühendislik yatan bir spor ve bu yapısı korunmalı.Her takım yaratıcı olmak ve ortaya birşey koymak zorunda.Biri birşeyi beceremiyor diye onu illegal hale getirmek için çaba sarfetmemeli.

Sonuç olarak Williams'ın 94'deki kaderi ile Lotus'un 2012'deki kaderi çok benzer gibi görünüyor.Umarım bu yasak güvenlik açısından bir sorun yaratmaz.

Çağrı Bostancı
twitter:  #!/cagribostanci