Formula 1'deki en zengin insanlar kimler?

Neyse ki Formula 1'in prestiji ve statüsü, her sene Dünya'daki en zengin insanların ilgisini çekiyor. Biz de sizin için spordaki en zengin birkaç insanı derledik. 

İlk olarak, Red Bull Racing araçlarının arka kanadında bulunan Claro çıkartmasına bakalım. Claro, Forbes 2000 Global Telecom'un  (Forbes dergisi tarafından dünyanın en iyi 2.000 halka açık şirketinin yıllık sıralaması) içinde bulunuyor. Claro, aynı zamanda bir telekomünikasyon şirketi olan America Movil'in Kuzey Amerika'da bulunan parçası ve merkezleri Mexico City'de bulunuyor.

Claro'nun rapor edilen yıllık geliri, 50 milyar dolar civarında. Claro'nun başkanı, Carlos Slim Helu'nun kendi varlığının ise 62.8 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Forbes'a göre Helu,  Dünya'nın en zengin 16. adamı konumunda.

Red Bull Racing RB16B rear wing endplate

Photo by: Mark Sutton / Motorsport Images

Helu ve oğlu Carlos Slim Domit, Sergio Perez'in kariyeri boyunca onun arkasındaki finansal destek oldular. Slim ailesi, Perez'i, Amerika'daki ilk karting yarışlarından Formula 1'e kadar desteklemiş. Perez'in Red Bull'a geçmesiyle beraber bu logoyu Red Bull aracında görmeye başladık.  

Listemizdeki diğer isim Red Bull markasının neredeyse %50'sinin sahibi olan Dietrich Mateschitz. Forbes'un listesinde 56. sırada olan Mateschitz'in tahmin edilen öz varlığı 26.9 milyar dolar.

Bu örnekler ve rakamlar baş döndürücü gelebilir ancak bu rakamlar, Formula 1 dünyasının dönmesi için gereken parayı bir kez daha gözler önüne seriyor.

Carlos Slim Domit on the Monaco starting grid

Photo by: Sutton Images

Formula 1'deki en zengin takım sahibi kim?

Az önce bahsedildiği gibi, Red Bull takımının kurucu ortağı Dietrich Mateschitz, Formula 1'in en zengin takım sahibi. Mateschitz, AlphaTauri ve Red Bull Racing takımlarının sahibi ve Red Bull enerji içeceği markasının da kurucu ortağı. Kendisi Red Bull'un %49'una sahip ve şirketin genel müdürü.

76 yaşındaki Avusturyalı, Formula 1'i çok seviyor ve bundan ötürü zamanında bir değil, iki takım almıştı. Mateschitz, o dönemki adıyla Jaguar ve Minardi, şimdiki adıyla ise Red Bull ve AlphaTauri'yi satın almıştı.

Mateschitz'in hikayesi şöyle: Kendisi Tayland'da diş macunu pazarlarken, uçuş sersemliğine (jetlag) iyi gelen ''Krating Daeng'' adında bir enerji içeceği keşfediyor. Mateschitz'in bu içeceğin bulucusu Chaleo Yoovidhya ile iletişime geçmesinin ardından ikili iş birliği yapıyor. Sonrasında ikili bu Taylandlı enerji içeceğini ''batılaştırarak'' 1987 yılında Red Bull adında bir enerji içeceği yaratıyorlar. Bu şirket de kısa zamanda alanında lider bir marka oluyor.

Red Bull'un motor sporlarıyla ilk bağlantısı Gerhard Berger'e sponsor olduklarında gerçekleşmişti. Sonrasında ise Sauber F1 takımının %60'ını aldılar. Fakat Mateschitz ve Sauber yönetimi arasında çıkan tartışmaların ardından bu ilişki sona erdi. Tartışmaların sebebi ise, Sauber yönetiminin Enrique Bernoldi yerine Kimi Raikkonen ile anlaşmasıydı.

Mateschitz, bu ayrılıktan birkaç sene sonra, 2004 yılının Kasım ayında, Jaguar Racing takımını Ford'dan sadece 1 dolara satın aldı. Mateschitz bununla yetinmedi ve 1 sene sonra Minardi takımını Paul Stoddart'dan satın alarak, takımın ismini Scuderia Toro Rosso olarak değiştirdi ki bu İtalyancada Red Bull demek.

Dietrich Mateschitz, CEO and Founder of Red Bull at the F1 Paddock gates

Photo by: Sutton Images

Christian Horner tarafından yönetilen Red Bull Racing takımı, 4 kez üst üste takımlar ve sürücüler şampiyonluğunu kazandı. Toro Rosso ise 2008 sezonunda Sebastian Vettel ile ilk galibiyetini kazanmıştı.

Toro Rosso, 2020 sezonunda Red Bull'un yeni moda markası AlphaTauri'nin reklamını yapabilmek için ismini AlphaTauri olarak değiştirdi.

Mateschitz, Avusturya Grand Prix'sinin de dahil olduğu, Avusturya'daki çoğu motor spor etkinliğinin düzenlendiği Red Bull Ring pistinin de sahibi. 

Mateschitz'in Taylandlı ortağı Yoovidhya 2012 senesinde hayatını kaybetti. Dolayısıyla şu an Yoovidhya'nın oğlu Chalerm, şirketin %51'nin sahibi konumunda. Teknik olarak bu onu en zengin takım sahibi yapıyor ancak Mateschitz, Red Bull'un kurucusu ve takımları o satın aldı. Dolayısıyla teorikte, en zengin takım sahibi o. 

Lewis Hamilton, Tommy Hilfiger fashion photoshoot

F1'deki en zengin sürücü kim?

7 kez Dünya Şampiyonu Lewis Hamilton, aktif pilotlar arasındaki en zengin pilot. İngiliz pilot, senede 55 milyon dolar kazanıyor ve öz varlığının 300 ile 500 milyon dolar arasında olduğu tahmin edilmekte.

Mercedes, Tommy Hilfiger, Monster Energy, Bose, Puma, IWC, Sony, Gran Turismo ve MV Agusta gibi markalarla yaptığı iş birliği anlaşmaları, İngiliz pilotun öz varlığının bu kadar yüksek olmasını sağlıyor. 

Aktif olmayan sürücüleri de dahil edecek olursak, Hamilton'ın dünya şampiyonluklarında geçtiğimiz sezon rekorunu egale ettiği, yedi kez dünya şampiyonu Alman pilot Michael Schumacher, ilk sırayı alıyor.

Schumacher'in öz varlığının 600-800 milyon dolar arasında olduğu düşünülmekte. Forbes onu 1999 ve 2000 senelerinde en çok kazanan atletler listesinde zirveye koymuştu ve yine Forbes, Alman pilotun Ferrari'deki yıllık maaşının 80 milyon dolara kadar çıktığını iddia ediyor.

HRH Prince Salman bin Hamad Al Khalifa on the podium

Photo by: Mark Sutton / Motorsport Images

Formula 1'deki en zengin yarış organizatörü kim?

Formula 1'in yarış organizasyonları ile bağları bulunan birçok milyarder var. Mesela Singapurlu iş adamı Ong Beng Seng. Kendisinin Singapur'da birçok oteli bulunmakta. Seng, Singapur'da bir yarış düzenlenmesi istediğini çokça kez belirtmişti ve konuda finansal destekte bulundu. 

Başka bir örnek olarak, Texas'daki Circuit of the Americas'a yatırım yapan John DeJoria da gösterebilir. DeJoria, Paul Mitchell saç ürünlerinin kurucu ortağı ve onun da bir milyarder olduğu bilinmekte.

Monako Prensi Albert'in de milyarder olduğu düşünülüyor. Albert'in prensliğinde gerçekleştirilen Monako Grand Prix'si takvimin cevheri olarak tanımlıyor ve takvimdeki en ünlü yarış.

Tabii Bahreyn ve Abu Dabi krallıklarını da unutmamak gerek. Buradaki Grand Prix'ler de kraliyet aileleri tarafından düzenleniyor. 

Bahreyn kraliyet ailesinin öz varlığının 4 milyar dolar civarında olduğu düşünülmekte. Kral Prens Salman, her sene düzenlenen Grand Prix'nin ve genel olarak F1'in büyük bir destekçisi. 

Kendisi ayrıca McLaren'ın yatırımcılarından. Bunu Mumtalakat (Bahreyn Krallığı hükümetinin egemen servet fonu) sayesinde yapıyor. McLaren aracındaki Gulf logosu onlara ait. Gulf'un varlığının 17 milyar dolar olduğu biliniyor.

Zak Brown, McLaren Racing CEO and Sheikh Mohammed bin Essa Al Khalifa, CEO of the Bahrain Economic Development Board and McLaren Shareholder

Photo by: Andy Hone / Motorsport Images

Abu Dabi'ye gelecek olursak, Abu Dabi emiri, Sheikh Khalifa, Abu Dabi Yatırım Otoritesi'ni (ADIA) kontrol etmekte. Bu yatırım otoritesinin bütçesi ise 875 milyar dolar. Dünya'da bundan daha büyük bir yatırım otoritesi bulunmuyor. Sheikh Khalifa'nın ailesinin öz varlığının ise 150 milyar dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. 

Geçtiğimiz günlerde 2022 takvimine eklenen Miami Grand Prix'si ile birlikte, Formula 1 'ailesine' daha çok zengin insan katılmış oldu.

NFL takımlarından Miami Dolphins'in sahibi Stephen M. Ross'un da öz varlığının 7.5 milyar dolardan fazla olduğu düşünülüyor.

Gayrimenkul müteahhidi olan Ross'un şirketlerinden RSE Ventures, 2017'de Formula 1'i satın almak istemiş ancak Liberty Media onlardan önce davrandığı için alamamışlardı.

Ross, Formula 1'in Miami'ye gelmesinde büyük rol oynamıştı. Miami Grand Prix'si, Ross'un stadyumu olan Hard Rock Stadyumu'nun etrafına yapılacak bir pistte gerçekleştirilecek ki Ross, kendi cebinden 40M dolar harcayarak bu pisti kendi eğlence merkezinin etrafına yapacak. 

John Malone, Chairman, Liberty Media, on the grid

Photo by: Steven Tee / Motorsport Images

Formula 1'in sahipleri ne kadar zengin?

Liberty Media, 2017 senesinde Formula 1'i 4.6 milyar dolara satın almıştı. Liberty, John C Malone tarafından kontrol edilmekte. Kendisi Amerikalı bir milyarder ve Amerika'nın en büyük emlak ve arazi sahibi olduğu düşünülüyor. Forbes'a göre Malone'un öz varlığı, 7.8 milyar dolar. 

Bernie Ecclestone'un, Formula 1'in eski genel müdürünün, öz varlığının ise 3 milyar dolardan fazla olduğu tahmin ediliyor.

Lawrence Stroll, Owner, Aston Martin F1

Photo by: Glenn Dunbar / Motorsport Images

En zengin 'pilot babası' kim?

Aston Martin pilotu Lance Stroll, şu anda babası için sürüyor. Lance'ın babası Lawrence Stroll'un öz varlığı, Forbes'un tahminlerine göre 3.2 milyar dolar kadar. 2020'nin başlarında baba Stroll, Aston Martin'i 235 milyon dolara satın almış ve o dönemki takımı Racing Point'te değişikliğe gidip, Aston Martin olarak yola devam etmişti.

Lawrence Stroll, moda markası Michael Kors'un arkasındaki dehaydı ve şirketteki son hisselerini 2014 senesinde sattı. 

Lawrence, aynı zamanda Pierre Cardin ve Ralph Lauren markalarını Kanada'ya getiren isim. Aynı şekilde Hong Kong'lu yatırımcı Silas Chou ile Tommy Hilfiger'a yatırım yapmış ve ardından Michael Kors markasını geliştirmiş. 

Stroll Sr.'ın büyük bir Ferrari koleksiyonu var. 2013 senesinde, 275 GTB/4 Spider modelini rekor bir fiyat olan 27.5 milyon dolara satın almıştı.

Haas F1 takımının pilotu Nikita Mazepin'in babası, Dmitry Mazepin, Uralchem kimya şirketinde büyük ölçüde hisse sahibi ve bu şirketin başkanı. 

Baba Mazepin, 2013 senesinde Dünya'nın en büyük potas üreticisi olan Uralkali şirketini (Haas'ın aracında logolarını görebilirsiniz) satın aldı. Böylelikle 2014 ve 2015 senelerinde Forbes'un milyarderler listesine girmeyi başardı. 

Rus iş adamı, ilk yıllarında petrokimyasal şirketleri TNK ve Sibur ile birlikte çalışmasının ardından 2004 senesinde ilk şirketini kurdu ve sonrasında bu şirket Uralchem adını aldı.

Dmitry ayrıca 2018'de Force India takımını almak için Lawrence Stroll ile açık arttırmaya girmişti fakat bu açık arttırmayı kaybetmişti. Ardından bu konu hakkında davalar açıldı ancak davalardan bir sonuç çıkmadı.

Zak Brown, McLaren Racing CEO with Michael Latifi, Investor, McLaren

Photo by: Steven Tee / Motorsport Images

Williams pilotu Nicholas Latifi'nin babası, Michael, Sofina Foods'un kurucusu, başkanı ve CEO'su. Ayrıca bir yatırım şirketi aracılığıyla 2018 yılında McLaren Group'a 200 milyon dolar yatırım yapmıştı.

Latifi'nin babası, 1979'da İran Şahı'nın tahttan indirilmesinin ardından ana vatanı İran'dan 15 yaşında ayrıldı ve Kanada'ya mülteci olarak gitti. Sonrasında ticaret bölümünden bir diploma alıp, bunu mühendislik arka planı ile birleştirdi. 1995 yılında Vienna Meat Products adında bir gıda işleme şirketi kurdu ki yıllar ilerledikçe bu Sofina'ya dönüştü. Sofina Foods markası, 2 milyar dolara yakın gelir üretiyor. Bu markanın logosunu Williams aracında görebilirsiniz.

Latifi Sr. da Lawrence gibi bir Ferrari tutkunu. Kendisi Michael Schumacher'in F2004 aracını ve Kimi Raikkonen'in F2007 aracını satın almış ve sürmüş.

Nicholas Latifi, Williams FW43B, Mick Schumacher, Haas VF-21

Fotoğraf: Mark Sutton / Motorsport Images

Formula 1'e 'yeni' para ve yatırımlar gelmeye devam edecek mi?

Yeni ekonomik regülasyonlar ve bütçe sınırlamaları ile birlikte Formula 1, en azından rekabetçi alanda harcamalarını kontrol etmeye başladı. Fakat bu süper-zenginlerin spora gelmesini ve gelirleri zirveye çıkarmasını engellemeyecek.

Birleşik Devletler'de düzenlenecek ikinci bir yarış, Liberty Media altında büyüyen Formula 1 profilini arttırmaya yardımcı olacak. Netflix'in Drive to Survive serisi ve pist üstündeki başarılarının yanı sıra Lewis Hamilton'ın aktivizmi de bu spora yeni kitleler çekecek şeyler.

Nicholas Latifi, Williams FW43B, George Russell, Williams FW43B

Photo by: Charles Coates / Motorsport Images

Geçtiğimiz aylarda Williams takımı, Amerikalı yatırım şirketi Dorilton Capital'a 180 milyon dolar karşılığında satılmıştı. Daha çok takımın da el değiştirdiğini görebiliriz.

Sponsorlar da Formula 1'in finansal sağlığını görmemiz için iyi bir gösterge. Cognizant, Aston Martin'in isim haklarını almıştı. Oracle şirketi de Red Bull ile birlikte spora girdi ve TeamViewer, Mercedes'in en büyük 3. sponsoru oldu.

McLaren CEO'su Zak Brown'un da çokca kez söylediği gibi ''Formula 1, hızlı bir şekilde ünlü olmak için güzel bir yer''. Dolayısıyla yeni ''paranın'' spora gelmesi, yakın zamanda duracağa benzemiyor.