F1'de yaz arası nedir, neden olur, ne kadar sürer ve kurallar nasıl işler ?

F1 padoğu, 20 haftada yorucu 13 adet yarış gerçekleştirilmesinin ardından yaz arasına girdi. 1 ay boyunca resmi F1 pist üstü aksiyonu olmayacak ve takımlar, 26-28 Ağustos tarihleri arasındaki Belçika GP ile birlikte yeniden toplanacaklar. 

F1 padoğu, dünyayı dolaşmaya 4 haftalığına ara verecek. F1'de çalışan herkes hak ettikleri dinlenme şanslarını bulacaklar ama bu, yaz arası periyodunda her şeyin duracağı anlamına gelmiyor. 

Padok atmosferi

Fotoğraf: Glenn Dunbar / Motorsport Images

Formula 1'in yaz arası nedir, yaz arasında kurallar nasıl işler? 

F1'de yaz arası oldukça önemli. Hatta o kadar önemli ki her yıl yaz arasıyla alakalı kurallar sportif regülasyonlara ekleniyor ve sportif regülasyonlarda belirtilen "yaz arası kurallarına" uymayan takımlar için cezalar bulunuyor. 

F1'de yaz arası periyodu, genellikle Temmuz'daki son yarıştan [bu yıl 31 Temmuz'daki Macaristan Grand Prix'siydi] Ağustos'un sonundaki 2. yarının ilk yarışına [bu yıl 2. yarının ilk yarışı 28 Ağustos'ta gerçekleştirilecek] kadar geçen süreye denir. 

F1 takımlarının yaz arası boyunca katılacağı yarış ya da resmi testi olmuyor ve yaz arası içerisinde, takımların neredeyse her departmanının çalışmayı durduğu 14 günlük bir kapanma dönemi oluyor. Bu süreçte, sadece takımın hayatta kalmaya devam edebilmesi için gerekli basit fonksiyonlar çalışmaya devam ediyor. 

FIA F1 Sportif Regülasyonları'nın 21.8 maddesinde 14 günlük kapanma süreci hakkında şu ifadelere yer veriliyor: "Tüm takımlar, Temmuz/Ağustos aylarında belirlenecek olan üst üste 14 günlük kapanma sürecine uymak zorundadır." 

14 günlük bu kapanma süreci boyunca takımlar araç tasarımı, araç gelişimi ya da parça üretimi üzerinde çalışmazlar. Hatta planlama yapmak veya toplantı düzenlemek dahi yasak. Bahsi geçen 14 günlük süre içerisinde rüzgar tüneli ya da parça üretim makinelerinin çalışmasına da izin yok ancak bu makinelere gerekli bakımlar yapılabilir. 

Sebastian Vettel, Aston Martin AMR22, takımıyla pit stop antrenmanı yapıyor

Fotoğraf: Glenn Dunbar / Motorsport Images

F1 takımları, bu 14 günlük süre boyunca hasarlı araçlarını tamir edebilirler ama önce FIA'dan izin almaları gerekiyor. 

Yaz arası 30 gün sürüyor, zorunlu kapanma süresi ise 14 gün. Yani yaz arası boyunca durulmuyor. Takımlar, çalışmayı bırakmaları gereken 14 günlük süreyi kendileri seçebiliyorlar ve 1 aylık süreç içerisinde istedikleri zaman 14 günlük süreci aktive ediyorlar. 

Çoğu F1 takımı, kapanmak için 4 haftalık yaz arasının ortasında yer alan 2 haftayı seçiyorlar. Böylelikle yaz arasının ilk haftasında pistten gelen paketler açılıyor ve düzenlemeler yapılıyor, yaz arasının son haftasında ise bir sonraki yarışa hazırlık başlıyor. Ortada kalan 2 haftada ise 14 günlük kapanma süreci oluyor. 

Ancak belirttiğimiz gibi, F1 takımları bu 14 günlük süreci istedikleri zaman seçiyorlar ve aynı anda yapmak zorunda değiller. Yani bazı takımlar 14 günlük kapanma sürecine diğerlerinden daha erken ya da daha geç başlamayı seçebilir. 

COVID-19'un etkilediği 2020 sezonunda da yaz arası vardı. Ancak "yaz arası", o yıl Mart ve Nisan ayına alınmıştı ve fabrikadaki çalışmalar durdurulmuştu. Böylelikle, sezon Temmuz ayında başladığında durmadan devam edebildi. 

Yaz arasına yönelik kurallar takımlar için yazılsalar da F1'in yarışabilmesini sağlayan FIA, yarış görevlileri, F1'e ürün veya hizmet sağlayan markalar, medya da yaz arasından faydalanabiliyor ve yaz arası kuralları bir nevi bu kişiler için de işlemiş oluyor. 

Carlos Sainz, Ferrari F1-75, Mick Schumacher, Haas VF-22

Photo by: Andy Hone / Motorsport Images

Formula 1'de neden yaz arası var? 

F1 takviminde artık 20'den fazla yarış bulunuyor ve yaz arası, F1 çalışanlarının bu yoğun takvimde kendileri için boş zaman bulabilmesini sağlıyor. Kurallar ise takımların bu süreç boyunca performans avantajı kazanmasını önlemek için yapılıyor. 

Yaz arası, takım personeline F1'den uzakta, ailesiyle ya da tek başına zaman harcama ve rahatlama şansı veriyor. Sonrasında ise sezon sonuna kadar yoğun takvim devam ediyor. 

F1 takımlarının Noel'e kadar sıkı bir şekilde çalıştığı düşünüldüğünde, yaz arası, takımın birçok departmanındaki personelin ilk "gerçek" arası oluyor. 

Ayrıca, bütçe sınırı uygulamasından çok daha önce başlayan yaz arası, F1 takımlarının maliyetlerini azaltmak için de iyi bir yöntem çünkü takımlar, gelişim ve araştırma süreçlerini durdurmak zorunda kalıyorlar. 

Daniel Ricciardo, McLaren MCL36

Photo by: Mark Sutton / Motorsport Images

F1 yaz arasında neler oluyor? 

Yaz arasında neler yapıldığı, F1 takımlarının departmanlarına göre farklılık gösteriyor ama bu departmanların çoğunda, 14 günlük kapanma süreci boyunca tüm çalışmalar duruyor. Bu kapanma dönemi, özellikle de spesifik olarak aracın performansına odaklanan ve aracın performansına direkt olarak etkide bulunan departmanları kapsıyor. 

Kurallarda belirtilen 14 günlük kapanma süreci boyunca sadece araç üzerinde doğrudan etkisi olmayan departmanlar çalışmaya devam edebiliyor. Finans, hukuk, pazarlama departmanları çalışmaya devam eden bölümlere örnek olarak gösterilebilir. 

14 günlük kapanma sürecinin dışında ise F1 takımının tüm bölümleri sezon içerisinde yaptıkları gibi normal şekilde çalışabilirler. 

F1 pilotları da bu süreçte ara veriyorlar ve yaz arasından önceki son yarışın ardından yarış toplantısına katılıp sonrasında yaz arası boyunca genellikle takımla görüşmüyorlar. Pilotlar, yarış toplantısının ardından medya ya da sponsor sorumluluklarını da yerlerine getirip, genellikle tatile çıkıyorlar. 

Pilotlar, yaz arasından sonraki ilk yarıştan yaklaşık olarak 1 hafta önce takımlarının fabrikalarına gelerek 2. yarının ilk yarışı için simülatör çalışmalarına başlıyorlar. 

Nicholas Latifi, Williams FW44

Photo by: Zak Mauger / Motorsport Images

Formula 1 ne zaman dönecek? 

2022 F1 sezonu, yaz arasından sonra Spa-Francorchamps'da gerçekleştirilecek Belçika Grand Prix'si ile devam edecek. 

26-28 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirilecek Belçika GP ile sezonun ikinci yarısı başlayacak ve sezonun son 9 yarışı 12 hafta içerisinde gerçekleştirilecek. Sezon, 18-20 Kasım tarihleri arasındaki Abu Dabi Grand Prix'si ile tamamlanacak.