Esnek kanadın perde arkası

Autosport teknik uzmanı ve eski F1 tasarımcısı Gary Anderson, Red Bull'un esnek ön kanadı ve işin arka planındaki aerodinamik sırları detaylı bir şekilde analiz etti.


Teknik arka plan

Makul bir yerebasma gücü elde etmek için ön kanadın çevresinden dağılan havayı kontrol altına almak gerekir. Ön kanat hava akımını etkileyen ilk parçadır ve bu nedenle bu kısımda yapılan bir hata aracın yerebasma gücüne büyük bir zarar verir. Kanat yere ne kadar yakın olursa iyi bir hava akımı elde etmek o kadar kolaylaşır.

Elbette, FIA kanadın yere yakınlığını sınırlandıran kurallar koymuş olabilir, ama eğer bir takım kanadını esnek bir hale getirip aracın sürat yaptığı anlarda kanadın yere yakınlaşmasını sağlarsa hem kurallara uyar hem de büyük bir hava akımı avantajı elde etmiş olur. Böylece ekstradan yerebasma gücüne sahip olur.

Red Bull'un önden gelen hava akımını kontrol etme yolunda diğerlerine göre daha iyi bir iş çıkardığını söyleyebiliriz. Eğer düzgün bir hava dağılımı sağlayamazsanız yerebasma gücü istikrarsız olur ve eğer ön kanadınız bombeliyse aracınız zıplamaya başlar.

Kanat yere yaklaştıkça yerebasma gücü azalır. Araç yükselir ve kanat yerine gelir, ve yerebasma gücü geri döner. Böylece araç tekrar yere yapışır. Bu yönteme 'yunuslama' deniyor, ve McLaren 2010 ve 2011 sezonlarında bu yöntemi kullandı.

Kanat

Eğer bir aracın performansının %90'ı aerodinamiye bağlıysa, aerodinaminin de %60-70'i ön kanada bağlıdır, çünkü araçta havayı ilk olarak karşılayan ve arkaya dağıtan parça budur.

Eğer ön kanadınız türbülanslı bir dalga yada girdap yaratıyorsa, arkadaki diğer parçaları da bu akımlara uygun bir şekilde tasarlarsınız.

Fakat, ön kanadın verdiği dalga güzel olursa arka tarafta daha çok kendi istediğiniz şekilde çalışabilir ve aracı bütün bir paket haline getirebilirsiniz.

Bir aracın tasarımı önden başlar ve arkaya doğru gider. Eğer önde yapılan bir değişiklik ile verim elde edemiyorsanız bunun nedeni arkanın ön kanada uygun olmamasıdır. İşte bu nedenle bazı takımlar sezon içinde bir türlü gelişemiyorlar.

Uygulama

Red Bull karbonfiber teknolojisinden çok zekice faydalanıyor. Karbonfiber biraz halata benzer. Ne kadar dayanıklı olmasını isterseniz o kadar fazla katman kullanırsınız. Karbonfiberi düz bir şekilde yayarsanız gerilime karşı inanılmaz bir güçle dayanır. Ama belirli hat boyunca açılı bir şekilde yayarsanız, aynı derecede güçlü olmasına rağmen esneyebilir.

FIA kurallarının gerektirdiği kadar dayanıklı ve sert yapıp, aynı zamanda üzerine yük bindiğinde esner bir karbonfiber yapı üretmek hiç kolay bir iş değildir. Fakat bu imkansız da değil ki sonuç ortada.

Ayrıca şunu da belirtmek gerek; bu Red Bull'a özgü bir tasarım mantığı değil. Herkesin kanatları esner, ama önemli olan ne kadar çok esneyebildiği.

Eğim mevzusu

Çin Grand Prix'inde Red Bull ve başka bir aracın yanyana geldiği fotoğraflara bakarsanız RBR7'nin ön kanadının yere çok daha yakın olduğunu görebilirsiniz. Rakipler bunun aşırı esnemeden kaynaklandığını iddaa etseler de, Red Bull'a göre bu aracın eğimi ile ilgili bir durum. Yani RBR7'nin ön taraf yüksekliği herkes ile aynı, fakat arka tarafı önünden yüksek olunca araçta bir eğim oluşuyor ve ön taraf yere yakınlaşıyor. Böylece ön kanat sanki esnemişte yere yakınlaşmış gibi gözüküyor.

Eğim aracın aerodinamisi üzerinde başlı başına bir etkiye sahip zaten. Eğer bir aracın arka tarafı daha yüksekteyse, düşük süratlerde aerodinamik baskı merkezi ön tarafa itilebilir, ve böylece düşük süratlerde yaşanan önden kayma engellenir. Aracın hızı arttıkça arka taraf alçalır ve böylece baskı merkezi geriye gelir, ki bu da aracın hızlı virajlarda daha kontrollü olmasını sağlar.

Optimum eğim değerleri pistten piste değişir, fakat kendi tecrübelerime bakarak şunu söyleyebilirim ki ön ve arka arasındaki yükseklik değeri farkları 3:1 oranından daha az bir değerde olursa araç tam olarak performansını gösteremez ve sert süspansiyonlardan dolayı mekanik yol tutuşu ölür ve süspansiyon dengesi kalmaz.
 
Örneğin Red Bull ve Mclaren ön tarafta 25 mm'lik bir yükseklik kullanırken, Red Bull arkada 75 mm, ve McLaren 50 mm kullanırsa bu arada 25 mm'lik bir eğim farkına neden olur.

Ön tekerlerin ve ön kanadın diğer ölçütleri de hesaba katıldığında bu Red bull'un McLaren'a göre 8 mm daha alçakta bir ön kanada sahip olmasını sağlar. Ve böylece düşük hızlarda daha çok yerebasma gücüne sahip olur.

Eğer Red Bull 3:1 oranında ve McLaren alçak arka tarafı yüzünden 2:1 oranında bir yükseklik değeri farkına sahip olursa, yüksek hızlarda ön kanatları hemen hemen aynı mesafede olur. Ama bunun dışında Red Bull'un McLaren'a göre daha yetenekli mühendisleri var ve ön kanattan elde edilen verimi daha da iyi optimize ediyorlar.

Kopyalama sanatı

Rakiplerin Red Bull'u kopyalayıp 'lüp' diye hızlanması hiç kolay olmayacak. Eğer bir Red Bull'un ön kanadını alıp diğer bir takımın aracına takarsanız bu o takımı daha da kötü bir hale getirir. Bu konuda size garanti veririm.

İşte bu yüzden rakiplerin kopyalaması gereken ön kanattan ibaret değil. Red Bull bütün olarak en iyi aerodinamiye sahip olan araç. Herşey bir uyum içinde çalışıyor.

Elbette tasarımcılar ve mühendisler de bunları akıl edebilirler, ve eminim onlarda Red Bull'u kopyalamayı denemişlerdir çoktan.

Çözüm

Her ne kadar hala bazıları inanmasa da yapılan FIA testleri Red Bull'un sahip olduğu ön kanatların %100 legal olduğunu kanıtladı. Bu nedenle diğer takımlar mızmızlanmayı bırakıp Red Bull'un kendilerinden daha iyi bir iş çıkardığını kabul etmeli ve bir an önce bir çözüm aramalılar.

Kaynak - Autosport - Gary Anderson