Bir İngiliz efsanesi: Jim Clark
Bu haftaki yeni serimiz, 4 Mart 1936'da doğan James Clark Jr. hakkında olacak. 2 kez dünya şampiyonu Jim Clark'ın hayatını ve yarış kariyerini birlikte inceleyeceğiz.
Race winner Jim Clark, Lotus
David Phipps
Formula 1'in efsane isimleri arasında yer alan Jim Clark, F1 tarihinin gelmiş geçmiş en hızlı sürücülerinden birisi olarak kabul görüyor.
Biz de Clark'ın doğuşunun 85. yıl dönümünde efsane pilotu tekrar hatırlamak istedik.
Clark’ın F1’e giden yolu
Clark, İskoç bir çiftçi ailenin 5 çocuğundan en küçüğü ve tek oğlanı olarak dünyaya geldi. Eğitim hayatının ardından ailesi karşı çıksa da mahallî ralli ve tırmanma etkinliklerine katıldı. Brands Hatch'teki 10 turluk GT yarışında Colin Chapman'ın ardında ikinci bitirdi. Lotus takımının sahibi Chapman, Clark'tan etkilendi ve Formula Junior serisinde yarışması için şans verdi.
1960 Hollanda GP - Clark'ın ilk yarışı
Jim Clark, 1960'da Lotus takımına katıldı. Formula 2 serisinde mücadele etti. Lotus’un Formula 1 takımındaki Surtees, Hollanda GP ile çakışan bir motorsiklet yarışı için Man Adası'na gitti. Bunun üzerine Lotus, 3 yedek pilot arasından Clark'a fırsat tanımayı seçti. Böylece Clark, Formula 1'deki ilk yarışına çıktı. On birinci sıradan yavaş bir startla geriye düştü. 20 tur geçmeden ilk 5'e ulaştı. Uzunca bir süre Graham Hill'i takip etti. Geçmeyi başarsa da önünde 2 tur kalabildi. 43. turda şanzıman arızasıyla yarış dışı kaldı.
1960 Portekiz GP - Clark'ın ilk podyumu
Clark'ın kariyerindeki ikinci yarışı olan Belçika'da 2 ölümlü kaza gerçekleşti. Yarışın sonunda beşinci olup puan alsa da yarış boyunca kaskatı kesildiğini söyledi. Fransa'da da beşinci olarak hanesine 2 puan daha yazdırdı. Britanya'da podyum mücadelesi verirken aracında çıkan sorun nedeniyle 7 tur geriye düştü. Portekiz'de ise Clark yarıştan bir gün önce aracına hasar verdi. Onarılan aracıyla birlikte yarışa sekizinci sıradan başladı. Startta 3 sıra geriye düşmesine rağmen yaptığı atakların ve sorun yaşayan rakiplerinin de etkisiyle üçüncü olarak podyuma ulaştı. 1960 sezonunu 8 puan ile onuncu sırada tamamladı.
1962 Belçika GP - Clark'ın ilk zaferi
1961 sezonunda Clark iki kez podyumun son basamağına çıktı. 11 puan toplayarak sezonu yedinci tamamladı. İtalya yarışında Formula 1 tarihinin en trajik kazalarından birine karıştı. Ferrari pilotu Wolfgang von Trips, Parabolica virajına gelinirken Clark ile çarpıştı ve hızla seyircilere doğru uçtu. Alman pilot ve 15 seyirci hayatını kaybetti. Clark ise ağır hasar alan aracıyla yarışa veda etti. Britanyalı pilot 1962'de başarılı bir başlangıç yapamadı ancak bu durum uzun sürmeyecekti. Sezonun üçüncü yarışı Belçika'da yapıldı. Clark on ikinci sıradan çok iyi start alarak ilk turu dördüncü tamamladı. Dokuzuncu turda liderliği aldı ve yarışın sonuna kadar bunu sürdürdü. Böylece Clark kariyerinin ilk zaferini kazandı ve Graham Hill ile yıllar sürecek rekabetin başlamasını sağladı.
1963 İtalya GP - Clark'ın ilk şampiyonluğu
Lotus'un efsanevi 25 kodlu şasisi, ikinci sezonunda yenilmesi zor bir araca dönüştü. Clark, Monaco'da vites kutusu sorunuyla kalması dışında tüm yarışlarda podyuma çıktı. Dördü üst üste olmak üzere 7 yarış kazandı. 1963 sezonunun yedinci yarışı Monza'da yapıldı. Antrenmanlarda yaşanan kazalar, oval kısmın da dahil olduğu 10 kilometrelik versiyon yerine günümüzdeki Monza'nın şikansız versiyonunda koşulmasına neden oldu. Üçüncü sıradan başlayan Clark yarış boyunca Surtees, Hill ve Gurney ile liderlik mücadelesi verdi. Rakip araçların birer birer arızalanmasıyla Clark rahat bir şekilde kazandı. İtalya'daki zafer, sezonun bitimine 3 yarış kala şampiyon olmasını sağladı. Bu, o zamana kadarki en erken garantilenen şampiyonluk olarak kayıtlara geçti. Ayrıca Lotus takımına da ilk şampiyonluğunu kazandırmış oldu.
1965 Almanya GP - Clark'ın son şampiyonluğu
1964 sezonunda Lotus, 33 kodlu yeni şasisine geçme çalışmalarını yürüttü. Sezonun ilk yarısında 3 zafer elde eden Clark, ikinci yarısında yeni araçla çıktığı hiçbir yarışı tamamlayamadı. Takım sezon arasında aracı geliştirdi. Clark, Indianapolis 500 yarışına katılabilmek için Formula 1'deki sezonun ikinci durağı olan Monaco yarışını kaçırdı. Ancak Amerika'dan galibiyetle döndü. Bu zafer aynı zamanda Indianapolis 500'te arkadan motorlu bir araçla kazanılan ilk zaferdi. 10 yarışlık Formula 1 sezonunda ise ilk 7 yarışın 6'sını kazandı ve bir kez daha sezonun bitimine 3 yarış kala şampiyonluğunu ilan etti. Eğer Monaco yarışını kaçırmasaydı 7/7 yaparak en iyi sezon başlangıcını elde edebilirdi. Yine de 1963 ve 1965 sezonlarını mümkün olan en yüksek puan yüzdesiyle (%100) tamamladı.
1968 Güney Afrika GP - Clark'ın son zaferi
1966 sezonunda 3000 cc'lik atmosferik motorlara izin verildi. Lotus, mevcut Climax motoruyla rekabetçiliğini kaybetti. Bunun üzerine takım, araçların bazılarında BRM kullanarak farkı görmeye çalıştı. Clark, BRM motoruyla 1 yarış kazansa da 1967 sezonunda Ford Cosworth motoruna geçildi. Graham Hill, Lotus takımına katıldığında sezonun iki şampiyon arasında geçmesi bekleniyordu. Fakat yaşanan dayanıklılık sorunları Brabham takımına yaradı. Clark 1967'yi çifte zaferle kapatırken 1968'e de zaferle başladı. Güney Afrika'da kariyerinin 25. galibiyetini alarak en çok yarış galibiyeti rekorunu ele geçirdi.
7 Nisan 1968 – Clark’ın kazası ve ölümü
Jim Clark, Formula 1'in yanı sıra fırsat buldukça Formula 2, Tasman, Indianapolis 500 ve Le Mans 24h serilerinde de yarışıyordu. 1968 sezonunun ilk yarışından sonra 4 aylık boşluk vardı. Clark yine boş durmadı ve çeşitli yarışlara katıldı. 7 Nisan tarihinde Brands Hatch'teki BOAC 1000 km yarışına katılmayı planlıyordu. Fakat lastik tedarikçisi Firestone ile yapılan sözleşme yükümlülükleri gereği Lotus takımı Hockenheimring'teki Formula 2 yarışına katılmasını istedi. Yarıştan önce yağan yağmur görüş mesafesini düşürdü. Max Mosley koşulları şöyle anlattı: "İlk virajı döndükten sonra yarışmanın iyi bir fikir olmadığını düşündüm. Yapılabilecek tek şey ağaçların tepelerine bakarak araca yön vermekti çünkü spreyden dolayı yolu göremiyorduk." Yarış bu koşullarda koşulurken beşinci turda Clark araç hakimiyetini kaybederek ağaca çarptı ve olay yerine hayatını kaybetti. Yapılan araştırmalar -kesin olmamakla birlikte- kazanın sönen arka lastikten kaynaklandığını gösterdi. Clark'ın ölümü birçok pilotu derinden etkiledi. Graham Hill, 1968’deki şampiyonluğunu Jim Clark’a adadı.
Yazı: Rahmi Can Yüksel
Bu tür paylaşımları, Telegram platformumuzda haftaya yayılmış şekilde bulabilirsiniz. Ayrıca minik testler de yapıyoruz.
Dilerseniz Telegram kanalımızı ve Telegram grubumuzu da takip edebilirsiniz.
Motorsport topluluğunun bir parçası olun
Yorumlara katılınBu İçeriği Paylaşın veya Kaydedin
Abone olun ve Motorsport.com'a reklam engelleyicinizle erişin.
Formula 1'den MotoGP'ye kadar doğrudan padoktan haber yapıyoruz çünkü biz de sizin gibi sporumuzu seviyoruz. Uzman gazeteciliğimizi sunmaya devam etmek için web sitemiz reklam kullanıyor. Yine de size reklamsız bir web sitesinin keyfini çıkarma ve reklam engelleyicinizi kullanmaya devam etme fırsatı vermek istiyoruz.
Öne Çıkan Yorumlar