Analiz: Mercedes'in vites kutusu sorunlarının arkasında ne var?

Mercedes'in Britanya GP sıralama seansı öncesinde Valtteri Bottas'ın, Lewis Hamilton'ın Avusturya'da yaptığı vites kutusu değişimi gibi vites kutusunu değiştireceğini açıklaması tehlike çanlarının çalmasına neden oldu.

Hamilton'ın yaşadığı vites kutusu sorununun, Bakü'deki Sebastian Vettel temasıyla alakalı olabileceği iddia ediliyordu ancak Bottas'ın sisteminin daha kritik bir sorun nedeniyle değiştirildiği ortaya çıktı.

Öyle olunca, Mercedes'in vites kutusu tasarımında, gelecek yarışlarda da ceza almasına neden olabilecek ciddi bir sorun mu olduğu sorularını gündeme getirdi.

Mercedes'in açıklamaları panik olmadığı yönünde. Dışarıdan bakıldığında bu durum dramatik görünse de, takım sorunun kolayca aşılacağını biliyor.

Aşırı agresiflik

Kısaca açıklamak gerekirse, Mercedes kesintisiz vites sistemi zamanlamasında aşırıya gidince, bu durum vites kutusunun içinde hasara sebep oldu.

Mercedes'in teknik patronu James Allison, takım olarak aracın her parçasından maksimumu alma çabalarının, vites değişimindeki milisaniyelerde aşırıya gitmeleriyle sonuçlandığını kabul etti.

Allison "Eskiden bir vitesten, diğerine geçerken, önce o vitesten çıkıp sonra diğerine geçerdiniz. Sürekli olarak vites geçişlerinde sürüş dolayısıyla zaman kaybederdiniz."

"Kesintisiz vites kutusunda, bir vitesteyken hemen diğerine geçiyorsunuz. Bu yüzden sürüş kaybı olmuyor."

"Ancak vites kutusunu hayal ederseniz, vites yükseltirken düşük viteste yüksek hızlı dönüş devam ediyor. Bu yüzden vites yükseltmek istediğinizde çarkın bir sonraki vitese uyum sağlaması için aynı zamanda yavaşlaması gerekiyor."

"Bu açıdan kesintisiz olsa da, yine de vitesin bir sonraki vitese geçiş için dönüş işleminin bir miktar yavaşlaması gerekiyor."

"Bunu nazikçe ya da her şeyi serbest bırakıp pat diye yapabilirsiniz. Bu sertliği tekerlere yansıtabilirsiniz."

"Nazikçe geçiş işlemi, motordaki torku keserek oluyor. Ortaya çıkabilecek sertlik bu şekilde yumuşatılıyor. Sert yaptığınızda ise bazı şeylerin ölmesine neden oluyorsunuz. Bunu açıklayabilirim çünkü, bu kimsenin düşünmediği bir şey değil. F1'deki standart şeylerden birisi. Sadece bu konuda ne kadar cesur olduğunuz soru işareti." dedi.

G kuvveti gerçeği

Mercedes, sonuç olarak aşırı cesur davrandı. Bu sistemin gelişiminde dayanıklılık konusunda sorun görünmese de, gerçek hayattaki kullanımda G kuvvet gibi dynoda hesaba katılamayan farklı etmenler devreye girmiş.

Allison "Yeni stratejileri ya da yeni tasarımları kontrol ettiğimiz bir süreç var. Bu süreç, mühendislik açısından oldukça temkinli bir süreç."

"Güncellemeleri mümkün olduğu kadar kısa sürede piste çıkarmaya çalışıyoruz ancak bu fırsatların risksiz bir şekilde piste çıkarılması tam anlamıyla mümkün değil. Fabrikada, gerçek ortamı oldukça iyi bir şekilde sunan dinamometreler var."

"Geçmişte kullandığımız vites ayarlarına göre daha agresif olan ayarları doğrulamak için normal kontrol sürecini uyguladık. Bu süreçte her şey iyi görünse de, gerçek planımız pist üstünde ne yazık ki işe yaramadı. Gerçek pistte bazı şeyler farklı oluyor. G kuvveti, vites kutusu içerisindeki yağın dinamometrede çalışmasına göre farklı hareket etmesine neden oluyor."

"Bu yüzden sınırı çok az farkla aştık ve bedelini ödedik." dedi.

Ferrari baskısı

Vites kutusunda yapmaya çalışılanlar, Mercedes'in aracını geçen seneye göre daha fazla zorlamak zorunda kaldığını gösteriyor.

3 senedir F1'i domine eden Mercedes, bu sene iki pilotunun mücadele ettiği bir atmosferden yeni bir ortama geçti. İki pilotun mücadelesinin yanında artık Ferrari'ye karşı da bir mücadele söz konusu. Sadece birkaç salise galibiyet ile mağlubiyet arasında fark oluşturduğu için, mümkün olan her alanda gelişim hedefleniyor.

Mercedes'in takım patronu Toto Wolff, yakıt ve yağ tedarikçileri Petronas ile yaptıklarını şöyle ifade ediyor; "Bana göre, araçta nerede dahi olduklarını bilmediğim sıvılardan performans çıkarıyor olmamız harika."

"Ve sürekli üzerine ekleniyor. Soğutma ürününden 5 milisaniye, hidrolik yağından 15 mili saniye bulabiliyorsunuz.  Yağ, yakıt formülü ve yoğunluğu ile içten yanmalı motor içerisindeki bu kritik parçalardan çok daha fazla performans çıkarabiliyorsunuz."

"Vites kutusu bir diğer örneği. Vites kutusunda doğru yağı kullanmak size performans avantajı sağlayabiliyor. Ağırlık avantajı sağlayabiliyor. Vites değişimi açısından daha agresif yarışmanızı sağlayabiliyor. Ve bazen takım olarak kendinize aşırı güvenebiliyorsunuz."

"Vites konusunda biz bunu yaşadık. Muhtemelen çok sert davrandık ve Bakü'den sonra bunun farkına vardık." dedi.

Wolff,  Mercedes'in kural değişikliklerinin ardından gücünü koruması karşısında gururlu olduklarını söylerken çok fazla zorlamanın bedelini ödediklerini söylüyor. Bu agresifliği biraz yumuşatmak, sorunların çözümü olacak gibi görünüyor.

Wolff "Hedefimiz, kural değişikliğinin ardından tekrar zirvede olmaktı. Bildiğim kadarıyla birkaç sene üstün olup da kural değişikliğinin ardından zirvede kalan bir takım yok. Bizim hedefimiz bunu başarmaktı."

"Artık mücadelede yalnız olmadığımızı söyleyebilirsiniz. Ferrari'nin artık mücadelede olması spor için muhtemelen daha iyi ancak bu yüzden biz daha çok zorluyoruz."

"Ancak bu şekilde gelişim hızını üst seviyede tutmaya çalışırken, karşınıza engeller çıkabiliyor. Kafalıkta sorun olabiliyor. Normalde çok fazla performans katkısı olmayacak vites kutusundan her performansı çıkarmaya çalışırken bozabiliyorsunuz. Bu tür şeyler olabiliyor." dedi.

Pilotlar gibi bazen takımlar da sınırları aştıkları zaman bunun bedelini ödemek zorunda kalıyorlar.