Analiz: Ferrari, Pirelli testlerinden avantaj sağladı mı?

Geçen sene Ferrari, Mercedes ve Red Bull, 2017 F1 lastiklerinin gelişimi için modifiye edilmiş araçlarla Pirelli için testler yaptılar.

Günümüz Formula 1 döneminin zirvede yer alan 3 takımı bu testleri gerçekleştirdi. Kurallar değişsin ya da değişmesin yine onların üstün güç olması bekleniyordu.

Testleri herkes için adil halde sürdürmek Pirelli için çok zor bir sorundu. Orijinal F1 programı başladığında, Toyota'nın TF109 şasisi kullanılarak herkese karşı adil olunmaya çalıştı.

Ancak o şasinin ömrü dolup mevcut kurallarla bağlantısı kalmadığında Pirelli, 2012'de Renault R30 şasisine geçti. O dönemde Enstone kökenli takım yarış kazanacak pozisyonda olmadığı için büyük takımlar için o araçla yapılan testler sıkıntı değildi.

Sebastian Vettel, Ferrari, Pirelli testi

Fotoğraf: XPB Images

Lucas di Grassi ve Jaime Alguersuari o araçla Jerez, Spa, Barcelona ve Paul Ricard'da toplam 5 test seansı gerçekleştirdiler ve 7000 km geride bıraktılar. Pirelli, o testlerin tüm takımlar için eşit olmasını sağlamak adına tüm verileri paylaştı.

Yine de bazı takımlar, o sene Lotus olan takımın bu testlerden pilotları katılmasa bile avantaj sağladığından endişe ettiler.

2011'de sadece 73 puan kazanan takım, 2012'de 303, 2013'te 315 puan kazanarak çok büyük ilerleme kaydetti. Bu sadece Kimi Raikkonen'in etkisi miydi yoksa Lotus (Renault) aracıyla testlerin çok kısıtlı olduğu dönemde yapılan testler, takıma lastikler konusunda ekstra bilgi sağlamış mıydı?

Pirelli ve FIA, 2017'de benzer endişelerin önüne geçmek için 2016'da farklı bir program uyguladı.

2017'de lastikler genişleyeceği için mevcut araçlarla test yapmak yeterli değildi. Lastikler geniş olacağı ve daha fazla yere basma gücüyle baş etmek zorunda olduğu için mevcut araçlarla test yapmak çözüm değildi.

Çözüm olarak 2017 kurallarına benzer yere basma gücüne sahip olacak şekilde mevcut araçlara eklemeler yapmaktı. Bu kapsamda 2015 araçlarında bazı düzenlemeler yapılarak 2017 lastiklerinin test edilmesi planlandı. Tüm takımlar bu testlere davet edildi ancak şaşılmayacak bir şekilde sadece Mercedes, Ferrari ve Red Bull takımları testlere katılmaya onay verdiler.

Zaten yeni kurallara göre yeni aracını hazırlayan bu takımların, paralel olarak yeni lastikleri test edebilecekleri araçları hazırlayacak kaynakları vardı. Bunlardan hiç birisi geride kalmak istemedi çünkü bu testlerin belli seviyede avantaj sağlayacağına inanıyorlardı. Bu yüzden rakipleri yalnız bırakmanın manası neydi?

Pirelli, bu 3 takım için iş yükünü dikkatli bir şekilde planladı ve hepsine tüm lastiklerle, aynı sayıda gün test yaptırıldı. Farklı günlerde yapılan bu testlerin sonucunda Abu Dhabi'deki son testlerde 3 araç birden piste çıkarılarak hangi lastiklerin kullanılacağına karar verildi.

FIA ile birlikte Pirelli, bu 3 takımın diğer takımlar karşısında avantaj sağlamalarının önüne geçmek için programı enine boyuna değerlendirdiler.

Testler, bu testlere katılan takımlar ve pilotlar için "kör" olarak nitelendirildi. Veriler tüm takımlarla paylaşıldı ve testlere katılmayan takımlar bu testlere gözlemci gönderebildiler.

Max Verstappen, Red Bull Racing, Pirelli

Fotoğraf: Pirelli

FIA, aynı zamanda mevcut araçlarda kullanılan yüksek downforce paketinin 2017 araçlarındaki aerodinaminin gelişimine katkı sağlamamasını garanti altına almak istedi.

Mario Isola "Geçici araçlar, takımların o paketlerden avantaj sağlamasını sağlayacak çözümleri engelleyecek şekilde geliştirildi."

"Bu yüzden mevcut araçta kullanılabilecek taban, kanatlar gibi şeyler yerine eski teknolojide şeyler ve eteklerle araçlara downforce eklendi."

"Bunun yanında tüm verilerin tüm takımlara verildiğini hatırlatmam lazım. Araçların ayarları, ağırlık dağılımı, aero dağılımı ve mekanik denge gibi her şey o raporlara eklendi."

"Tüm bu veriler tüm takımlara verildi ve takımlar verileri analiz ederek lastikleri anlamaya çalıştılar." demişti.

Testlerde dikkat çeken eleştirilerden birisi pilotların kimliğiydi. Ferrari'nin en başından beri yarış pilotlarını, özellikle Sebastian Vettel'i kullanmasıyla avantaj kazandığına dair iddialar gündeme geldi.

Vettel, benzer bir şekilde Pirelli spora döndüğünde İtalyan firmanın fabrikasına giderek oradaki mühendislerle görüşmüştü.

Vettel, 2010'da Abu Dhabi'de şampiyon olduktan sonra Avrupa'ya fabrikaya ziyarete gitmesinin ardından tekrar Abu Dhabi'ye dönerek yeni Pirelli lastiklerini ilk kez deneme fırsatı yakalamıştı.

Vettel, vatandaşı Michael Schumacher gibi başarı yolunda yerinden oynamayan taş bırakmayan birisi.

Ferrari de çok geçmeden bu testlerde yarış pilotlarını kullanmanın iyi bir fikir olacağına karar verdi. Mercedes ise o dönemde Manor'da yarışan Pascal Wehrlein ile testleri yürütüyordu.

Pirelli lastikleri

Fotoğraf: XPB Images

Sene sonuna doğru Lewis Hamilton ve Nico Rosberg'e, bu testlere katılmamalarının bir şey kaybettirip kaybettirmeyeceği soruldu. Omuz sallamaları ve karmaşık düşünceleri cevap veriyordu: şampiyonluk mücadelesi nedeniyle bu testlerin önemini kaçırdılar.

Sonunda her ikisi de testlere katıldılar. Rosberg'in seansı yağmurdan olumsuz etkilenirken Hamilton sadece pist kıyısında görüldü ve iyi hissetmediği için testlere katılmadı.

Red Bull pilotları Daniel Ricciardo ve Max Verstappen de ancak programın sonunda piste çıktılar. Onların yerine Pierre Gasly ve Sebastien Buemi testleri yürüttüler.

Pirelli'nin programına katılan sürücüler ve kat ettikleri mesafeler:

Pilot	Takım	Kat edilen mesafe (km)
Pascal Wehrlein	Mercedes	3,248
Pierre Gasly	Red Bull	2,494
Sebastian Vettel	Ferrari	2,228
Sebastien Buemi	Red Bull	1,190
Kimi Raikkonen	Ferrari	1,054
Max Verstappen	Red Bull	517
Esteban Gutierrez	Ferrari	480
Antonio Fuoco	Ferrari	478
Nico Rosberg	Mercedes	209
Daniel Ricciardo	Red Bull	200
Lewis Hamilton	Mercedes	50

2017'ye başladığımızda Ferrari sadece çok rekabetçi değildi, aynı zamanda SF70H rakipleri karşısında daha geniş çalışma aralığına sahip oldu. Ferrari, rakibi Mercedes karşısında yeni lastiklere daha iyi adapte olmuş gibi göründü.

Öyleyse Ferrari geçen seneki testlerden avantaj sağladı mı? Sağladıysa bu nasıl oldu?

Görünen o ki Ferrari, yüksek yere basma gücü paketiyle sürüşleri daha iyi anladı ve orada edindiği bilgileri 2017 aracının gelişimine aktarabildi.

Ferrari'nin geçici aracında aero açısından sınırları zorladığı ve FIA'nın tüm kısıtlamasına rağmen bazı parçaların 2017 kurallarına uygun olduğu iddia edildi.

Ferrari'nin aynı zamanda geçici aracın rüzgar tüneli verilerini pist üstündeki korelasyonunda iyi seviyeye ulaştığı, Mercedes ve Red Bull'un ilk başta bunda zorlandığı söyleniyor.

Ardından lastiklerin kendisi hakkında soru işaretleri ortaya çıktı. Testler kördü ve sürücülere değişen lastikler, hangi set lastiklerin kullanıldığı konusunda bilgi verilmedi. Ancak yine de pilotlar genel trendleri takip edebiliyordu.

Sebastian Vettel, Ferrari SF15-T

Fotoğraf: Pirelli

Isola "Kurallardaki bu büyük değişiklik ve lastiklerin yapımındaki büyük felsefe değişikliği ile, en azından bu yönü hissetmiş olabilirler."

"Her testten sonra ortak olan yorumlardan birisi - yeni prototipleri test ederken, hangi lastik türlerini test ettiklerini bilmiyor olmalarıydı - ancak yeni türleri test ederken lastiklerin aşınmaması açısından fark çok büyüktü ve yeni türleri zorlayabiliyorlardı. Bunu hemen fark ediyorlardı."

"Sürüşü bitirdiklerinde tüm sürücüler gelip 'Wow, bu lastikleri seviyoruz, çünkü zorlayabiliyorum, aşırı ısınma hissetmiyorum. Kayma nedeniyle lastikleri biraz aşırı ısındırsam bile birkaç viraj yavaşladığımda lastikler geri dönüyor' diyorlardı."

"Bu ortak bir yorumdu. Açıkçası lastiklerde bu özelliklere bakıyorduk. Bu açıdan bu yönde ilerleyeceğimiz açıktı." dedi.

Açık bir şekilde testlere katılan tüm sürücüler, özellikle 2017 lastiklerinin net bir şekilde ortaya çıktığı son dönemde katılanlar, bu konuda fikir sahibi olmuşlardır.

Ancak Vettel ve onun biraz gerisinde kalan Raikkonen tüm testler boyunca programa dahil oldular ve böylece gelişim sürecini takip ettiler, muhtemelen, yönlendirmede katkı sahibi oldular.

Kaçınılmaz olarak Vettel kalitesinde ve deneyiminde bir sürücü, araçtan indiği zaman 'Buldum!' tarzında bir şey dediğinde Pirelli mühendislerini etkilemesi normal bir şey.

Wehrlein ve Gasly gibi diğer takımlar için daha fazla sürüş yapan sürücülere saygısızlık yapmak istemiyorum. Ancak siz Pirelli olsanız, kimin düşüncesi daha etkili olurdu?

Isola "4 kez dünya şampiyonu olmuş bir sürücünün deneyimi çok değerli. Bu açık bir şey. Pilotların aracı sürerken belli hisleri vardır."

"F1'de şanslıyız. Çok fazla sensör var ve sürücülerin hislerini bu şekilde kontrol edebiliyoruz. Bu daha çok deneyimle alakalı çünkü örnek vermem gerekirse Pascal da çok iyi iş çıkardı. Her zaman müsaitti ve bize iyi geri bildirimlerde bulundu."

"Sebastian profesyonel bir sürücü ve o test yaptığında, her sürüşün ardından, her set ile ilgili bize detaylı bilgiler verdi. 'Şunu sevdim, şunu sevmedim, sebebi şu' gibi şeyler söyledi."

"Diğer pilotlar da aynısını yaptı ve hiç bir detayı karıştırmamak için onlara belli formlar doldurttuk."

"Açıkçası bir sürücü sizi, sevdiği lastik türünün doğrultusunda etkilemeye çalışır. Sevdiği bir lastik olduğunda 'Bu iyi bir lastik, hoş bir lastik' dediler ancak testler kördü. Günün sonunda onun sevdiği lastiği kullanıp kullanmadığımızı bilmiyordu." dedi.

Testlere katılan 3 takımın testlerden avantaj sağlamaya çalıştığı konusunda şüphe yok ve Red Bull, testlerin tam olarak planladıkları şekilde gerçekleşmediğini kabul etti. Christian Horner, Red Bull'un durumu iyi idare ettiklerini ve RB13'ü yeni lastiklere uyacak şekilde hazırladıklarını düşündüğünü ancak daha sonra lastiklerin değiştiğini kabul etti.

Horner "Geçici araçla test yapmak bizi birkaç yönden etkiledi. Lastikler konusunda son anda bazı şeyler değişti ve muhtemelen aracımızı o yönlere göre tasarlamıştık. Bu bizim gelişim yönümüzü muhtemelen etkiledi."

"Testler geri tepti diyemem ancak bizi lastiklere uygun olmayan bir yöne doğru yönlendirdi. Basit gerçeklere gelirsek Mercedes ve Ferrari yeni yönetmeliklerde kış boyunca yaptığımız işten daha fazlasını yaptı." dedi.

Horner, Mercedes'i işaret edebilir ancak Toto Wolff da gelişim araçlarından eşit derecede rahatsızdı.

Wolff'a göre Hamilton ve Rosberg'in yeni lastiklerle daha fazla vakit geçirmiş olması Mercedes için daha iyi olurdu çünkü elinde daha iyi ve güvenilir veriler olabilirdi.

Wolff şampiyonluk savaşı veren ikiliyi rahatsız etmemek adına test teklifinde bulunmadıklarını söylüyor.

Avusturyalı takım patronu durumu "Geçen yıl bizim durumumuz tamamen farklıydı. Sonuçta Nico ve Lewis o dönemde aynı araç ile şampiyonluk mücadelesi veriyordu. O dönem her ikisi de gelecek yılın aracını test etmenin, gelecek yılın lastiklerini kullanmanın 2016'daki şampiyonluk mücadelesine zarar vereceğini düşünüyordu ve biz de bunu anlayabiliyorduk. Zamanı geri alabilseydim, muhtemelen yeni lastikleri kullanmaları için onları daha fazla zorladım. Ama Ferrari pilotlarına göre farklı konumdaydık." 

"F1'de fark yaratacak gümüş kurşunu çok nadir şekilde bulursunuz ancak asıl gelişim tüm küçük kazançları bir araya getirmekle ilgilidir. Bu sadece bir varsayım, doğru olup olmadığını bilmiyorum. Fakat Sebastian'ın güvenilirliği ve geri bildirimlerinin bu duruma etki etmiş olabileceğini düşünüyorum."

"Sürücülerin özellikle bir şeyler öğrenebileceğini sanmıyorum. Ama Pirelli geribildirim açısından genç bir sürücüye kıyasla daha fazla güveniyor. Bunu söylerken elimde bu varsayımı destekleyecek bir veri yok." dedi.

Yine de bu, Wolff'un öne atmaktan mutlu olduğu bir fikir. 2017 şampiyonluğu muhtemelen birkaç puan farkla kazanılacak. Hamilton'ın Monaco'da yaşadığı gibi orada ya da burada yaşanacak kötü yarışlar, sonunda belirleyici olabilir. Vettel önde kalmayı başarırsa, o marjinal farklar sonuç olarak değerli olmuş olacak.