Abu Dhabi Testleri: Red Bull Aero Tırmık

Ön lastikler etrafındaki hava akımı eski (2009) geniş ön kanatlarla birlikte hayati önem taşıyor. Hiç olmadığı kadar karmaşık yapıya sahip olan ön kanat uç plakaları hava akımını lastikler etrafına yönlendiriyor. Bu değişikliğin ön kanat yüksekliği üzerinde ciddi etkileri var öyle ki yüksek hızda üzerine yük binen kanadın aşağı doğru esnemesiyle hava akımının yönü de değişir. F1 aerodinamistlerin söylediklerine göre uç plakasının, kanadın esnemesiyle tekerleklerin etrafında oluşan hava akımı üzerindeki etkisi, kanadın zemine yakınken ürettiği downforce'dan çok daha önemli. Yani Red Bull ve Ferrari'nin farklı kanat yüksekliklerinde hava akımının tekerlekler etrafında nasıl hareket ettiğini anlaması hayati önem taşıyor. Açıkçası ön kanadın esnekliği gelecek yıl performans anlamında hiç olmadığı kadar önemli hale gelecek.

Red Bull'un Abu Dhabi'deki çalışmalarına dönersek aero tırmık, sürüş yüksekliği sensörleri ve ön kanada bağlı kablolar olmak üzere üç ayrı bölüme ayırabiliriz.

Mekanizma muhtemelen şöyle çalışıyor: belirlenen yükseklikte, yüksek hızda ön kanadın esniyor ve bu esneme burun üzerindeki hörgüce bağlı kablolar tarafından kontrol ediliyor. Esnemenin sınırlandırılmasıyla birlikte farklı kanat yükseklikleri üzerinde çalışma imkanı buluyorlar. Ön kanadın ortasında ve uç plakası üzerinde yer alan sürüş yüksekliği lazer sensörleri ile kanat açısı ve gerçek yüksekliği doğruluyorlar. Ardından yine uç plakasına bağlı aero tırmık ise hava akımının hesaplanmasına yardımcı oluyor. Pilot sabit hızda turlar atarak verilerin istikrarı kontrol ediliyor ve her turda kanadın esneklik miktarı tahmin ediliyor. Aynı zamanda farklı koşullarda kanat ile kanat etrafında oluşan akımın aero haritası çıkarılmış oluyor. Testlerde elde edilen veriler CFD/rüzgar tüneli sonuçlarının doğrulanmasında kullanılacak ve takım 2012 sezonunda kanadın ne kadar esnemesi gerektiğine karar verecek.

Ön Kanada Bağlı Kablolar

Bazı turlarda burun üzerindeki hörgüç ile kanat arasındaki kabloların gerginliğini yitirdiğine şahit olduk. Bu da tıpkı aero tırmığın monte edilmesi gibi bağlantıların metal çubuktan çok kablo olduğunu doğruluyor. Kablo olmasından dolayı kanat pozisyonunun hesaplanmasında kullanılamaz ayrıca çok sıkı olmadığından doğruluk payı da bir o kadar net değildir. Burunun büyüklüğü ile birlikte sürüş yüksekliğinin hesaplanması için kullanılan diğer ekipmanların ön kanadın esnekliğini ölçmek için kullanıldığını işaret ediyor. Üzerine binen yük esnasında oluşan davranışları daha iyi analiz etmek için muhtemelen testte kullanılan kanat normal yarış koşullarında kullanılandan daha fazla esneyecektir. Her turda farklı değerler elde etmek adına kanadın hareketliliğini ayarlamak için burun üzerindeki hörgüçte hidrolik sistem kullanılmış olabilir. Ayarlanabilir ön kanat flap'ının yasal olduğu 2009 yılında Red Bull kanadın hareketini hesaplamak için burunda hidrolik sistemden yararlanmıştı. Yani bu tip bir sistemi kullanıldığı gerçeğini yansıtıyor. Hareketliliğinin ayarlanması her turda önemli verilerin toplanması anlamına geliyor. Ana planyaya bağlı bir kablo ve flap'a bağlı ikinci bir kablo kullanılması yalnızca hareketliliğin kontrol edilebilmesi değil aynı zamanda hücum açısının da kontrol edilebildiği anlamına geliyor.

Sürüş Yüksekliği Sensörleri

Cuma günü serbest antreman seansında takımların araç yüksekliği lazer sensörleri ve ekstra üniteleri araçlarında kullandıklarını gördük. Ön kanat için Red Bull beş farklı sensör kullanmayı tercih ederken burunun altında kanadın merkezinde yer alan sensör aracın gerçek sürüş yüksekliğini hesap ediyor ve sert yapısı nedeniyle kesinlikle kanadın esnek parçalarından birini oluşturmuyor. Uç plakasının ön ve arka bölümüne yerleştirilen diğer iki sensör ise kanat uçlarının yüksekliğini hesaplıyor. Merkezde kullanılan sensör aynı zamanda kanat ucunun hareket miktarını gösteriyor. Kanadı taşıyan kablolarla birlikte uç plakasında yer alan sensörler hücum açısında meydana gelen değişiklikleri ölçerken ön ve arka sensörler arasındaki iz düşüm ise kanatların hücum açısını gösteriyor.

Aero Tırmık

Kanadın davranışı kablolar ve sensörler ile kontrol edilip hesaplanırken kanat üzerindeki havanın davranışı da aero tırmıklar ile takip ediliyor. Sensör dizisinden oluşan tırmık havanın hızını, vektörel hızını ve hatta yönünü hesaplıyor. İki sıra halinde bulunan tırmık burun üzerindeki küçük çıkıntılara sağlam bir şekilde monte edilerek kullanılıyor. Kanadın arkasında daha geniş bir alanda çalışmak adına tıpkı kanada bağlı kablolarda olduğu gibi  tırmığın bağlandığı noktalar da hidrolik sistemlerden yararlanılmış olabilir. Oldukça karmaşık görünen bağlantı sisteminde tırmığın içinde bulunan kablolar burundan geçiyorsa şayet telemetri sistemine bağlanıyor olabilir.

Kaynak: scarbsf1