Analiz: FIA'nın Ferrari bombasının arkasında ne var?

FIA da dün tam olarak bunu yaptı. 2020 sezon öncesi testlerinin son dakikalarına girdiğimizde, bir anda Ferrari'nin 2019 güç ünitesiyle alakalı incelemenin tamamlandığını, bu konuda Ferrari ile özel bir anlaşmaya vardıklarını duyurdu ve konuya dair ayrıntılı bir açıklama yapmaktan kaçındı. Ancak kullanılan sözler nedeniyle doğal olarak neler olduğuna dair şüpheler ortaya çıktı.

O anlarda neredeyse F1'in televizyon kameraları kapanacaktı. Takım patronları çoktan Barcelona padoğundan ayrılmışlardı ve F1'i takip edenler sezon öncesinin son dakikalarında hızlı tur atan pilot olup olmayacağına odaklanmıştı. FIA'nın bu haberi yayınlama saatinin kasıtlı seçildiği düşünülüyor.

FIA'nın açıklamasına hızlıca baktığınızda, sıkıcı açıklamalardan birisi olduğunu düşünüyorsunuz. Ferrari'nin motoruyla alakalı incelemenin tamamlandığı ve çok fazla bir şey bulunamadığı düşünülüyor.

Açıklamada neler yazdığını hatırlayalım:

 "FIA, yaptığı teknik incelemelerin ardından Scuderia Ferrari Formula 1 Güç Ünitesi'nin çalışmasıyla alakalı analizi tamamladığını, takım ile anlaşmaya vardığını bildiriyor. Anlaşmanın ayrıntıları taraflar arasında kalacak."

"FIA ve Scuderia Ferrari, gelecek sezonlarda Formula 1 Güç Ünitesi'nin takibini iyileştirecek bazı teknik maddeler konusunda anlaşmaya vardı. Ferrari ayrıca, FIA'ya diğer teknik konularda, karbon emisyonu ve sürdürülebilir yakıt araştırma aktivitelerinde yardımcı olacak." sözlerine yer verildi.

Ancak kullanılan cümleleri daha dikkatlice incelediğimizde, aslında söylenmeyen şeylerin dikkat çekici olduğunu fark ediyorsunuz.

Açıklamada Ferrari'nin motorunda hile yaptığından bahsedilmiyor. Ancak aynı şekilde Ferrari motorunun tam olarak kurallara uygun olduğundan da bahsedilmiyor.

Yapılan açıklamada, araştırma sonucuyla ilgili net bir şeyin söylenmemesi, Ferrari hakkında geçen sene iddia edilenlere bir nevi katkı sağlamış oldu.

Durumu tam olarak anlamak için, 2019 sezonunu yeniden hatırlamamız gerekiyor. Sezonun ikinci yarışı Bahreyn'den itibaren rakip takımlar, Ferrari'nin düzlük hızına dikkat çektiler

Sezonun açılış yarışı Melbourne'de Ferrari kötü bir başlangıç yapmış, hem düzlükte hem de virajlarda ciddi zaman kaybetmişti. Ancak Sakhir pistinde Ferrari, bir anda performans kazandı ve bu hız büyük ölçüde düzlükte kazanılıyordu.

Sezon ilerledikçe rakip takımlar neler olduğuna yakından baktılar ve Monza'da, GPS verilerinden toplanan verilerde Ferrari'nin düzlük hızının aracın aerodinamik yapısına bağlı olmadığı, güç ünitesi sayesinde düzlükte hızlı olduğu görüldü. Ferrari düşük sürüklenme etkisine sahip aracı sayesinde düzlükte hızlı olduğunu iddia ediyordu ancak Monza'da, Ferrari'nin düzlükte hemen hemen 1 sn kazandığı görüldü.

Bu, rakip takımların ne anlayabildiği ne de açıklayabildiği bir avantajdı. Yarış içerisinde Lewis Hamilton, Ferrari'den Charles Leclerc'in hemen arkasına gelip DRS avantajını kullansa dahi geçme şansı bulamamıştı.

Sezonun sonuna doğru yaklaşırken, rakip üreticiler Ferrari'nin hızını sorgulamayı sürdürdüler. İtalyan ekibin hızına dair iki teori ortaya atıldı.

Birinci iddia, Ferrari'nin intercooler aracılığıyla kontrollü bir şekilde yağ sızdırdığı ve yağın yanma sürecine dahil edilerek geçici performans kazancı sağladığı yönündeydi.

İkinci teoride ise Ferrari'nin FIA'nın ölçüm yaptığı noktalar arasında kısa süreliğine 100 kg/s yakıt akış limitini aşmayı başaran bir sisteme sahip olduğu iddia edildi. Motorda kullanılan bu ekstra yakıt, sonuç olarak daha fazla gücün üretilmesini sağlıyordu.

Toto Wolff, Mercedes AMG, ve Mattia Binotto, Ferrari

Fotoğraf: Simon Galloway / Motorsport Images

Şüpheler karşısında Ferrari, birçok kez FIA tarafından kontrol edildi ve hiçbir usulsüzlük bulunamadı. Araç her yarıştaki kontrolleri sorunsuz bir şekilde geçti.

Ancak Meksika GP'den önce Red Bull, FIA'ya yakıt sensörünü kullanarak bir şeyler yapılıp yapılamayacağını resmi olarak sordu. Bu tip sorular, genelde rakiplerin yaptıkları şeyleri ortaya çıkarmak için soruluyor.

Yönetim kurulu, bu tür bir sistemin kullanılmasına izin verilmeyeceği yönünde cevap verdi. 

Yakıt akışı farklı aralıklarda ölçülüyor.  Red Bull, yakıt akış sisteminin ölçüm anında yasal sınırlar içerisinde kalabileceğini ancak diğer zamanlarda daha fazla yakıt kullanımı ile performans artışı sağlanabileceğini vurguladı. FIA, böyle bir uygulamanın yasak olacağını belirtti.

Bunun üzerine FIA, Birleşik Devletler GP öncesinde yakıt akışıyla alakalı iki teknik direktif yayınladı.

Bu direktifler şöyleydi:

5.10.3 maddesi: Tüm araçlarda, tamamen yakıt deposu içerisinde ve FIA tarafından belirlenen tedarikçi tarafından tasarlanan ve üretilen yakıt akış sensörü yer almak zorundadır. Bu sensör sadece FIA'nın belirttiği gibi kullanılabilir. Dahası, güç ünitesinin yaktığı tüm yakıt, bu sensörden geçmelidir  ve yanma odasına 5.10.2 maddesinde tarif edilen tarzda yakıt enjektörleriyle geçmelidir.

5:10.5 maddesi: Yakıt akışını arttıran ya da depolayan herhangi bir aygıt, sistem ya da prosedür, ölçümden sonra yakıtın geri dönüştürülmesi tamamen yasaktır.

Ferrari'nin düzlük hızı performans, Austin'de bir anda dip yaptı. Daha önceki haftalarda Ferrari araçlarında olan hız artık yoktu. Rakipleri Ferrari'nin bu alanda bir şeyler yaptığından emindi.

Red Bull pilotu Max Verstappen, Ferrari'nin Austin'de kaybolan performansı hakkında Hollandalı Ziggo Sport'a çok eleştirilen açıklamalarda bulundu.

Verstappen, "Hile yapmayı bıraktığınızda, tabii ki bu olur. Ancak evet, bu konuya baktılar. Bu yüzden şimdi onları yakından takip etmeliyiz. Pek şaşırmadım. Özellikle o direktifin ardından gelmesi, her şeyi açıklıyor." demişti.

Ferrari, Verstappen'in bu açıklamalarına çok kızmış, Charles Leclerc Hollandalı sürücünün sınırları aştığını söylemişti.

Leclerc, "Dürüst olmam gerekirse bu bir şaka olmalı. Ne olduğuna dair en ufak ipucu dahi yok. Takım içerisinde değil."

"Biz tam olarak ne yaptığımızı biliyoruz. Neden konuşuyor bilmiyorum. Bizim hakkımızda bir şey bilmiyor." demişti.

Ferrari'nin takım patronu Mattia Binotto ise daha sonra bu konuda gelen sorular karşısında hız eksikliğinin birkaç şeyin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığını söylemişti. Binotto, Leclerc'in antrenman seansındaki sorun nedeniyle eski bir motora dönmesinin ve araçta daha fazla kanat kullanmalarının bu duruma etki ettiğini söylemişti.

Her şeye rağmen rakipler bu konuda ikna olmamıştı. Sezon sonuna doğru bazı takımların Ferrari'yi protesto dahi edebileceği söylendi ancak bu olmadı.

Sezon bittikten sonra yeni bir teknik direktif daha yayınlandı ve 2020'den itibaren bu alanda ortaya çıkabilecek durumları engellemek için araçlarda 2. yakıt akış sensörünün olacağı duyuruldu.

Rakip takımlar 2020 için yapılan değişiklikten memnun olduklarını dile getirirken Ferrari, Abu Dhabi hafta sonunda bir başka sorunla karşılaştı. Ferrari aracında yarıştan önce açıklanandan daha fazla yakıt olduğu ortaya çıktı. FIA yapılan incelemenin ardından Ferrari'ye para cezası verdi ve ölçümler arasındaki tutarsızlığın nedenini açıklayamadı.

Sezon sonunda Red Bull'un takım patronu Christian Horner, "FIA, oldukça karmaşık bu motorları her alanda kontrol edebilmek için elinden geleni yapıyor. Gri alanların daha net hale gelmesi için sürekli olarak adımlar atıyorlar." demişti.

Ancak kapalı kapılar arasında FIA, Ferrari'nin güç ünitesinde neler olduğunu anlamak için inceleme başlattı.

Detaylı incelemenin sonucu cuma akşamki sürpriz açıklama ile duyuruldu. Açıklamanın zamanlaması ve söylenenler, rakip takımların dikkatini çekti.

Charles Leclerc, Ferrari SF1000

Fotoğraf: Mark Sutton / Motorsport Images

FIA açıklamasına baktığımızda, taraflar arasında bir tür pazarlık süreci olduğu anlaşılıyor. Ferrari'nin FIA'ya yakıt akışı kuralları ve diğer konularda yardımcı olma, ayrıca daha sürdürülebilir yakıtların araştırılması konusunda yardımcı olması karşılığında, motor sorununa artık bir çizgi çekildiği ve araştırmanın tamamlandığı düşünülüyor.

Yapılan anlaşmanın Ferrari ve FIA arasında "özel" kalacağının belirtilmesi de bunu işaret ediyor.

Ancak diğer taraftan bu açıklama, yapılan incelemenin ardından Ferrari ve FIA'nın berabere kaldığını belirtmek için de böyle bir açıklama yapılmış olabilir.

Yani FIA, Ferrari'nin 2019 güç ünitesinde kurallara aykırı bir şey yaptığını kanıtlayacak bir şey bulamamış olabilir.

Diğer tarafta ise Ferrari, motorun her zaman kurallar dahilinde çalıştığını kanıtlayamamış olabilir. Bu yüzden araştırmanın sonucu iki taraf için berabere kalmış sonucu verecek şekilde gizli tutulmuş olabilir.

Bu tip senaryoda iki seçenek ortaya çıkıyor. 

Öncelikle konu mahkemeye taşınır ve daha belirgin kurallar ortaya koyulması gerektiği savunulurdu. Oldukça uzun sürecek davaların sonucunda kimse kazanamaz, spor tartışmaların göbeğinde çok ciddi imaj kaybına uğrar.

Diğer tarafta ise, bu örnekte olduğu gibi, konu hakkında artık bir karar verilir. Araştırmanın tamamlanmasının ardından artık taraflar olaya çizgi çektiler ve gelecekte hiçbir takımın bu sistem etrafında oynamaması için daha sağlam prosedürlerin uygulanması konusunda anlaşmaya vardılar.

Ancak açıklamayı apar topar yaparak olayı kapatma çabası, pek başarılı olmuş olmayabilir. Şüpheciler için açıklamada yazılanlar sadece şüpheleri daha da alevlendirmiş oldu.

F1 takımlarının Melbourne'deki ilk yarış öncesinde bir araya gelerek gelecekte neler olacağından ziyade 2019'da neler olduğundan ya da olmadığından bahsetmeleri büyük bir ihtimal.